Rodzina Kaszubów z Żydówka, gmina Kije
Sign up for free
Listen to this episode and many more. Enjoy the best podcasts on Spreaker!
Download and listen anywhere
Download your favorite episodes and enjoy them, wherever you are! Sign up or log in now to access offline listening.
Description
Dom, wybudowany w 1935 roku w Żydówku oddalonym o 7 km od Chmielnika stoi do dziś. Podczas wojny mieszkali w nim Stanisław i Antonina Kaszubowie z dziećmi: Stefanem, Danielą i...
show moreGdy wybuchła wojna, Szorowie trafili do chmielnickiego getta. Przed pierwszą wywózką Żydów do obozu ukryli się u Kaszubów. Ten ojciec tak bardzo prosił dziadka, żeby chociaż tą żonę z tymi najmłodszymi dziećmi przechować, gdyby się nie dało wszystkich. No ale spróbowali wszystkich, tylko później wyszło inaczej… - mówi Renata Kaszuba-Czop, córka Stefana Kaszuby. Kiedy Szorowie uznali, że sytuacja się uspokoiła, wrócili do Chmielnika. Wtedy Niemcy zorganizowali kolejną wywózkę do Treblinki, w której Szorowie zostali schwytani. Matce i młodszym dzieciom udało się uciec, ale ojciec, Natan Szor wraz z najstarszą córką zostali wywiezieni i zamordowani w Treblince.
Ałte Szor wraz z 4 synami i córką Sarą ponownie udała się do Kaszubów, gdzie ukrywała się do końca wojny. Dołączyło do nich żydowskie małżeństwo Kozłowskich.
W sumie 8 osób przez ponad 2,5 roku ukrywało się w małym pokoiku o powierzchni 10 metrów kwadratowych. Jedynie Sara, która zaprzyjaźniła się ze Stefanem mieszkała w jednej izbie z Kaszubami, podając się za ich córkę. „(Sara) rzadko wychodziła gdzieś na podwórko, ale ona się nie chowała” – wspomina Renata Kaszuba-Czop. I dodaje: Tata mówił, że było ciężko. Było ciężko ich wykarmić. Nie było jedzenia, a trzeba było dzielić się z wielką rodziną. Ale babcia była bardzo dobrą gospodynią. Miała umiejętność robienia czegoś z niczego. ¬ Dwa stuknięcia w ścianę informowały Żydów o zagrożeniu. Wtedy wszyscy wchodzili do piwnicy, wykopanej pod podłogą pokoiku. Ktoś z rodziny Kaszubów zasuwał klapę w podłodze łóżkiem, by nikt nie zauważył skrytki.
Kolejne wyzwanie pojawiło się zimą 1944 roku, gdy do Kaszubów wkroczyli Niemcy, oznajmiając, że zajmą mały pokoik i urządzą w nim swój schowek. Stefan Kaszuba nocą musiał wykonać podkop, żeby uwolnić uwięzionych pod podłogą ukrywanych ludzi. Odtąd Żydzi, mimo srogiej zimy, musieli się ukrywać w stodole. Mimo wielu trudnych sytuacji i zagrożeń, wszyscy przeżyli. Do dziś zachował się też dom i pokoik, w którym ukrywano Żydów...
Stanisław i Antonina Kaszubowie z dziećmi: Stefanem, Danielą i Ryszardem zostali uhonorowani tytułem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata w 1993 roku.
Rodzinną historię opowiada Renata Kaszuba-Czop, córka Stefana Kaszuby.
Information
Author | Radio Kielce |
Organization | Radio Kielce |
Website | - |
Tags |
Copyright 2024 - Spreaker Inc. an iHeartMedia Company