Jaką chorobę przeniósł na zwierzęta i ludzi renifer, który padł przed 70 laty?
Gdzie w Polsce istnieje wieczna zmarzlina?
Dlaczego koncern paliwowy sztucznie zamraża ziemię pod ropociągiem na Alasce
Z jakiego powodu dawne lotnisko na Syberii wygląda jak wielka folia bąbelkowa?

—
W tym odcinku Podcastu Crazy Nauki opowiemy Wam o zmarzlinie, która nie jest już nazywana “wieczną”, ale “wieloletnią”: co się z nią dzieje w wyniku ocieplania się klimatu? I co się dzieje z wsiami, drogami czy rurociągami, które na niej wybudowano? I wreszcie: co się stanie z klimatem, kiedy ten proces, o którym Wam tu opowiemy, nabierze tempa?

Jeśli podoba Ci się nasz podcast, możesz nam postawić kawę. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka

A tu znajdziecie nasze koszulki (i nie tylko) 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109

—
👉 Linki do źródeł
Arktyka się ociepla:
https://www.upi.com/Science_News/2018/12/12/NOAA-Arctic-warming-at-twice-the-rate-of-the-rest-of-the-planet/5141544580754/

Wieloletnia zmarzlina pod Suwalszczyzną:
https://www.pgi.gov.pl/oferta-inst/ochrona-srodowiska/8-ikar/2723-odkryto-wiecznp-zmarzlin-polsce.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Anorthosite
https://naukowy.blog.polityka.pl/2016/04/10/wykopywanie-polskiej-zmarzliny/

Syberia i Alaska topnieją:
https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-05-10/melting-permafrost-and-the-housing-crisis-in-the-arctic
https://www.uusc.org/people-need-to-know-what-is-happening-to-us-here-two-alaska-villages-face-a-climate-emergency/
https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1029/2020EF001858
https://news.un.org/en/story/2022/01/1110722
https://www.nbcnews.com/news/world/norilsk-russian-arctic-became-one-polluted-places-earth-rcna6481
https://www.theguardian.com/cities/2016/oct/14/thawing-permafrost-destroying-arctic-cities-norilsk-russia
https://siberiantimes.com/other/others/news/building-breaks-in-middle-and-collapses-10-metres-as-thawing-permafrost-no-longer-supports-stilts/

Pomysły na ratowanie ropociągów:
https://www.conocophillips.com/sustainability/sustainability-news/story/using-thermosyphons-on-alaska-s-north-slope/
https://insideclimatenews.org/news/11072021/thawing-permafrost-trans-alaska-pipeline/
https://www.researchgate.net/figure/Thermosiphons-installed-on-the-Trans-Alaska-Pipeline-between-Fort-Greeley-and-Black_fig2_258693561

Kratery na Syberii:
https://www.bbc.com/future/article/20201130-climate-change-the-mystery-of-siberias-explosive-crater
https://www.severe-weather.eu/global-weather/siberia-massive-craters-frozen-ground-permafrost-methane-gas-explosion-rrc/
https://www.severe-weather.eu/global-weather/siberia-massive-craters-frozen-ground-permafrost-methane-gas-explosion-rrc/

Epidemia wąglika:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8463397/

Inne mikrobiologiczne zagrożenia spod lodowców:
https://www.nasa.gov/feature/jpl/thawing-permafrost-could-leach-microbes-chemicals-into-environment
https://edu-arctic.pl/artykuly/co-sie-czai-w-wieloletniej-zmarzlinie
https://www.crazynauka.pl/czy-cos-na-nas-czyha-w-topniejacych-lodowcach/
http://www.pnas.org/content/111/11/4274.short

Emisje gazów cieplarnianych z wieloletniej zmarzliny:
https://www.nature.com/articles/s43017-021-00230-3
https://www.nasa.gov/feature/jpl/thawing-permafrost-could-leach-microbes-chemicals-into-environment
https://informacje.pan.pl/images/2021/Raport_IPCC_2021_11_04_T%C5%81UMACZENIE_FINAL.pdf

👉 Tu również znajdziecie nasze podcasty

⬇️Nasz kanał na YouTubie (są też podcasty):
https://www.youtube.com/c/crazynaukapl

Spotify:
https://open.spotify.com/show/7h2hH3TJkZzHYbDLdxeJ8s?si=107ffabd5c1943c2&nd=1

Podcasty Google:
https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly93d3cuY3JhenluYXVrYS5wbC9yc3MvcG9kY2FzdA

Apple Podcasts:
https://podcasts.apple.com/pl/podcast/crazy-nauka/id1619157346

PlayerFM:
https://pl.player.fm/series/crazy-nauka