W przeciwieństwie do Polski pierwsze powojenne władze nie wjechały do Czechosłowacji na pancerzach sowieckich czołgów; w każdym razie nie do końca. Pełne przejęcie kontroli nad krajem, który w 1945 roku wyzwoliła co prawda od wschodu Armia Czerwona, ale od zachodu wojska amerykańskie i którego stolica wyzwoliła się sama, zajęło Moskwie jeszcze prawie trzy lata.
Doszło do tego dopiero pod koniec lutego 1948 roku, określanego przez samych komunistów mianem "
Vítězného února" - zwycięskiego lutego
.W dziewiętnastym odcinku Czechostacji, o tych wydarzeniach - i tym co do nich doprowadziło - opowiada historyk, pisarz i przewodnik po Pradze
Mariusz Surosz.
Jest więc i o dwukrotnie abdykującym prezydencie Edvardzie Beneszu, który razem z Tomaszem G. Masarykiem stworzył Czechosłowację i o synie Masaryka, Janie, którego niewyjaśniona do dzisiaj śmierć - jak mówi Mariusz Surosz - zamyka okres przejmowania przez ZSRR państw Europy Środkowej i Wschodniej i definitywnie przekreśla ich nadzieję na możliwość ułożenia się ze Stalinem.
Jest też o Klemencie Gottwaldzie, piekielnie zręcznym i cynicznym przywódcy czechosłowackich komunistów. I o koncesjonowanej i chwiejnej demokracji pierwszych powojennych lat. I o tym, dlaczego kierujący emigracyjnymi władzami Benesz jeszcze w 1943 roku zgodził się na umowę sojuszniczą ze ZSRR.
A nad wszystkim unosi się złowrogi duch Układu Monachijskiego i kolaboracji części przedwojennych elit z Niemcami.
Przy okazji słuchaczom zainteresowanym historią Czech i Czechosłowacji polecam dwie książki Mariusza Surosza:
Pepiki: dramatyczne stulecie Czechów oraz
Ach, te Czeszki. W obu, poprzez przedstawienie sylwetek kilkunastu wybranych postaci dzisiejszy rozmówca Czechostacji pokazuje burzliwą i tragiczną historię najnowszą południowych sąsiadów Polski.
Jeśli odcinek Wam się spodoba,
możecie postawić mi wirtualną kawę w serwisie Buy Coffee.
Z góry dziękuję.
* Zdjęcie na okładce: Luty 1948, Ludowe Milicje maszerują przez Most Karola
* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z
MUSOPEN.ORG