Settings
Light Theme
Dark Theme

35 - Kopernik broni Olsztyna (26 stycznia 1521)

35 - Kopernik broni Olsztyna (26 stycznia 1521)
Jan 14, 2023 · 7m 26s

Kopernik znany nam jest dzisiaj jako astronom, ale tak naprawdę zajmował się on tą dziedziną tak jakby po godzinach swojej pracy. To było jego hobby. Nie był astronomem, był kanonikiem...

show more
Kopernik znany nam jest dzisiaj jako astronom, ale tak naprawdę zajmował się on tą dziedziną tak jakby po godzinach swojej pracy. To było jego hobby. Nie był astronomem, był kanonikiem i lekarzem. Lekarz wiadomo leczył, ale co robił kanonik? Słowo to miało wtedy inne znaczenie niż dzisiaj. Był to urzędnik kościelny który często nie miał pełnych święceń kapłańskich. Tak było właśnie z Kopernikiem był on duchownym, ale nie mógł odprawiać mszy. Kapituła warmińska, gdzie mieszkał, miała 16 takich kanoników, którzy byli czymś w rodzaju zarządu przedsiębiorstwa. Mieszkali na Warmii, która była swego rodzaju państwem kościelnym. Tych 16 kanoników wybierało biskupa warmińskiego, który rządził tam jak książę.

Warmia leżała pomiędzy państwem krzyżackim, a Polską. Krzyżacy gnębili swoich poddanych, tak więc lepiej było być częścią Polski. Nie znaczy to, że stosunki warmińsko-polskie układały się zawsze dobrze. Gdy kanonicy wybrali na biskupa wuja Kopernika, król Polski się wściekł, bo chciał ten urząd dla swojego syna. Wuj Kopernika jechał do swojego biskupstwa w przebraniu. Później jednak ustalono pewne zasady i kolejnych biskupów warmińskich wybierało dalej tych 16 kanoników, ale w porozumieniu z królem Polski. Tak więc gdy doszło do wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521 nie było już żadnych sporów pomiędzy królem Polski, a biskupstwem warmińskim.

Wojna z Krzyżakami wybuchła w 1519 roku. Po roku, dokładnie 4 stycznia 1920 roku Kopernik wraz z innym kanonikiem prowadził negocjacje z wielkim mistrzem. Niestety niczego nie wskórał. Kanonicy wrócili do Fromborka. Krzyżacy niedługo ruszyli za nimi i już 21 stycznia 1920 spalili całe miasto. Nie udało im się zdobyć Wzgórza Katedralnego, które było twierdzą. Kopernik jak każdy z kanoników miał we Fromborku dwa domy. Jeden znajdował się na zewnątrz twierdzy, a drugi w środku. Ten pierwszy, jak całe miasto, został spalony przez Krzyżaków. Drugim domem Kopernika, jak pewnie wiecie, była wieża tej fortecy. Kopernik wykorzystywał ją do obserwacji. Podczas wojny wieże w twierdzy mają inne zastosowanie. Przebywają w nich żołnierze. W taki sposób Kopernik stał się w zasadzie bezdomny.

Być może z tego powodu powierzono mu obronę innego zamku warmińskiego - Olsztyna. Wyruszył tam i rozpoczął przygotowania do obrony. Jako jeden z zarządców tego terenu kupował sprzęt wojenny oraz wynajmował wojska do obrony Olsztyna. Doszło do sporów pomiędzy kanonikami. Kapituła warmińska była swego rodzaju przedsiębiorstwem, które zarabiało pieniądze. Kopernik wysłał drugiego kanonika, aby zakupił działa i hakownice. Tamten jednak zamiast kupić nowe armaty postanowił zaoszczędzić i kupił stare działa. Kopernik napisał mu co myśli o takiej głupocie jaką są oszczędności podczas wojny.

Ostatecznie udało mu się zgromadzić prawie 1000 dodatkowych żołnierzy oraz broń. Krzyżacy przybyli pod mury Olsztyna 16 stycznia 1521. Wśród wynajętych przez Kopernika wojsk była konnica, która postanowiła zdobyć łupy. Niestety wpadli w krzyżacką zasadzkę i tak obrona miast została uszczuplona prawie o 700 kawalerzystów. Krzyżacy wiedząc o tym zaatakowali 26 stycznia 1521 roku. Fosa zamarzła więc podeszli pod same mury. Udało im się nawet wyłamać jedną z furt. Wg historyka Jerzego Sikorskiego, Kopernik dowodził obroną podczas odpierania tego szturmu. Olsztyn nie wpadł w ręce Krzyżaków. Wkrótce przybyły posiłki od króla Polski Zygmunta Starego. Parę lat później mistrz krzyżacki złożył Zygmuntowi hołd co parę wieków później namalował Matejko. My jednak wróćmy do Kopernika

Do zadań kanonika należało dbanie o dobra kapituły warmińskiej. W zakres obowiązków wchodziło np. bronienie zamków warmińskich przed Krzyżakami. Jednak po godzinach pracy Kopernik zajmował się także swoim hobby - astronomią. Tak samo było w Olsztynie. Mimo tego, że przygotowywał zamek do obrony znajdował czas także na astronomię. Do dzisiaj w tym zamku można zobaczyć zaznaczone przez niego na ścianie pozycje ciał niebieskich. Każdego dnia przystawiał tam drabinę i po uważnych obserwacjach zaznaczał pozycję słońca. Te tablice pomogły mu później w pracach nad jego dziełem życia. Było to dla niego tak ważne, że nawet Krzyżacy nie przeszkodzi mu w tym hobby.
show less
Information
Author Piotr Borowski
Website -
Tags

Looks like you don't have any active episode

Browse Spreaker Catalogue to discover great new content

Current

Looks like you don't have any episodes in your queue

Browse Spreaker Catalogue to discover great new content

Next Up

Episode Cover Episode Cover

It's so quiet here...

Time to discover new episodes!

Discover
Your Library
Search