پادکست ترکیه #13 – افزایش جذابیِّت‌های سرمایه‌گذاری در #ترکیه به عنوان تنها مقصد #مهاجرت طبقه متوسط ایرانیان
با سلام من طه کرمانی هستم و شما شنونده سیزدهمین برنامه «پادکست ترکیه» هستید. در این برنامه نگاهی به آخرین وضعیت مهاجران خصوصان اتباع ایران در ترکیه خواهم داشت. ترکیه به لحاض تاریخی همیشه اولین مقصد مهاجرت ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه‌ای بوده است. اشتراکات فرهنگی، موقعیت جغرافیایی و آسانی شرایط مهاجرت و برخورداری از امکانات مناسب به خصوص برای افراد بدون سرمایه و تخصص قابل رقابت در اروپا ترکیه را به بهترین گزینه ممکن برای مهاجرت و یا دست کم گام نخست سفر به غرب برای ایرانیان بوده است. چه پیش و چه پس از انقلاب اسلامی ترکیه محل اقامت و عبور بسیاری از مخالفان سیاسی و دگراندیشان نیز بوده است. هرچند نفوذ امنیتی، اطلاعات حکومت ایران و محدودیت‌های دموکراسی کمتر مخالف سیاسی را به اقامت طولانی مدت در ترکیه دل گرم میکنه اما آزادی‌های فردی بسیار بالا نسبت به ایران و رونق و امکان کسب و کار آزاد با سرمایه محدود‌تر بر محبوبیت زندگی در آناتولی نزد ایرانیان افزوده است. مخصوصا که با توجه به قیمت‌های رقابتی بسیار مناسبتر نسبت به اروپا بسیاری از ایرانیان خارج رفته گشت و گذار در استانبول و آنتالیا را هم تجربه کرده‌اند و این بر جسارت تصمیم بزرگی مانند مهاجرت افزوده
اما در سال‌های اخیر اعطای حق شهروندی جمهوری ترکیه به واسطه سرمایه‌گذاری و کارآفرینی موج جدیدی از مهاجرت ایرانیان به ترکیه آغاز شده است. در این قسمت از پادکست ترکیه نگاهی به آخرین آمار جمعیت مهاجران اتباع مختلف از جمله ایران خواهم داشت.
برابر اعلام اداره مهاجرت ترکیه در حال حاضر حدود 4 میلیون و 800 هزار تبعه خارجی در ترکیه زندگی می کنند. از این تعداد، پناهنده های سوری با 3 میلیون و 600 هزار نفر بیشتر تعداد را به خود اختصاص داده اند. علاوه بر اتباع سوریه ده ها هزار از تبعه های ایران و افغانستان نیز در زیر نام پناهندگی در ترکیه اقامت دارند. هر چند در سالهای اخیر روند انتقال و اسکان پناهنده‌ها به کشور سوم بسیار کند شده اما در هر صورت با دشوارتر شدن شرایط زندگی در ایران هنوز هم سالانه صدها نفر با درخواست پناهندگی در ترکیه راهی مسیر پر پیچ و خم مهاجرت میشوند. سال 2020 به لحاض ورود مهاجر تازه وارد به ترکیه سال نسبتا آرامی بود ولی با این حال در این سال نیز هزار و 425 ایرانی در ترکیه درخواست پناهندگی کردند. اما اگر موضوع پناهندگی و مهاجرتهای این چنینی را به فرصت دیگری موکول کنیم ترکیه مقصد خوبی برای اقشار مختلف دیگر همر هست. خصوصا با دشوار شدن شرایط اقتصادی ایران و تورم افسارگسیخته ریسکپذیری مهاجرت به ترکیه برای گروه های بیشتری توجیه پذیر شد. سهولت سرمایه گذاری و امکاناتی که دولت جمهوری ترکیه به مهاجران در این بخش میدهد برای ایرانیانی که تنوع زیادی برای مهاجرت ایجاد جاذبه کرده.
بر اساس آخرین آمار سال 2021 834 هزار و 589 خارجی با انواع مختلف ویزا در ترکیه اقامت میکنند. اگرچه این آمار نسبت به سالهای گذشته و تحت تاثیر ویروس کرونا کاهش چشمگیری داشته اما هنوز هم آمار قابل توجهی به حساب می آید.
در حال حاضر اتباع ایرانی با 41 هزار و 185 هزار پس از کشورهای عراق، سوریه، ترکمنستان و آذربایجان بیشترین آمار جمعیت مهاجران ساکن در ترکیه را تشکیل میدهند که البته 6 هزار و 149 نفر از آنان با ویزای دانشجویی در ترکیه اقامت میکنند. ایرانیان علیرغم جمعیت پایین نسبت به دیگر اتباع مهاجر ساکن در ترکیه خصوصا در بخش سرمایه گذاری‌های متوسط رقم قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌اند. اتباع ایران رتبه نخست خرید املاک در ترکیه را برای چندین سال پیاپی به خود اختصاص دادند. در سال 2020 ایرانیان 7 هزار و 189 واحد مسکونی در ترکیه خریدند.
ایرانیان همچنین در تاسیس شرکت هم جلودار مهاجران هستند. برای مثال بنا به گفته رئیس اتاق بازرگانی و صنایع آنتالیا در سال 2020 میلادی 449 شرکت سرمایه‌گذاری خارجی در آنتالیا تاسیس شده‌اند که شهروندان ایران با ثبت 82 شرکت سهامی عام در صدر قرار گرفتند.
یکی دیگر از موارد جذاب سرمایه گذاری در ترکیه اعطای حق شهروندی در قبال سرمایه‌گذاری است. پس از کاهش حداقل سرمایه گذاری از 1 میلیون دلار به یک چهارم و 250 هزار دولار تنها در مدت 3 سال و تا اواخر سال 2020، بیش از 7 هزار و 300 خارجی موفق به دریافت حق شهروندی از طریق سرمایه گذاری شدند. اگرچه آمار دقیقی از تعداد ایرانیانی که موفق به دریافت شهروندی ترکیه از طریق سرمایه گذاری شدند منتشر نشده اما میتوان حدس زد ایرانیاد در این ضمینه نیز تعداد قابل توجهی باشند. مخصوصا که با افزایش سرسام ‌آور قیمت املاک در ایران خرید املاک در ترکیه قابل دسترس‌تر شده
با توجه به سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی اروپا در حال حاضر ترکیه، خصوصا برای طبقه متوسط ایران تنها مقصد مهاجرت به شمار میرود. همسایگی، اشتراکات فرهنگی و آزادی‌های فردی بسیار بالاتر نسبت به ایران ترکیه رویای بسیاری از ایرانیان درباره زندگی آزاد را محقق کرده است. اگرچه مسئولین ایران بارها ناخوشنودی خود از خروج سرمایه از ایران و مشخصا صدور آن به ترکیه را بیان کرده‌اند اما با توجه به شرایط اقتصادی و ناامیدی برای اصلاحات سیاسی به نظر محدودیت‌های اعمال شده تاثیر چندانی بر تمایل ایرانیان برای مهاجرت به ترکیه کم نخواهد کرد. همان طور که سال‌ها پیش ممنوعیت تبلیغات طورهای توریستی به مقصد آنتالیا از هوس ایرانی ها برای سفر ترکیه کم نکرد امروز هم تبلیغات جمهوری اسلامی برای جلوگیری از خروج سرمایه قشر متوسط بی نتیجه خواهد ماند. با این اوصاف به نظر میرسد در دوران پسا کرونا شاهد موج جدید سرازیری سرمایه‌های ایرانیان به ترکیه خواهیم بود. از طرفی سختگیریهای مسئولین اداره مهاجرت ترکیه در اعطای اقامت های کوتاه مدت به نظر میرسد هدف ترکیه هم سوق مهاجران به سمت و سوی سرمایه گذاری بیشتر است که البته مثمر به ثمر هم بوده.
به پایان یکی دیگر از برنامه های پادکست ترکیه آمدیم. شما میتوانید انتقادات، پیشنهادات و نظرات خود را از طریق شبکه های اجتماعی با ما در ارتباط بگذارید و ما را با هشتگ پادکست خط تیره پایین ترکیه دنبال کنید. تا دیداری بعد بدرود