Jadwiga Czajka miała 13 lat, gdzy zaczęła pisać dziennik mieszkanki Pragi. Posłuchaj, jak zapamiętała ostatnie dni dwudziestolecia międzywojennego. I przyjdź na wystawę "Prawobrzeżne" do Muzeum Warszawskiej Pragi, żeby dowiedzieć sie więcej o tej i innych wyjątkowych prażankach.

Jadwiga Czajka, urodzona w 1924 roku, od wczesnej młodości pisała dziennik. Część jej wspomnień wydano potem drukiem. A rękopisy można zobaczyć na wystawie Prawobrzeżne. To jednocześnie codzienny i przejmujący obraz życia na warszawskiej Pradze… Aleksandra Sidor przeczytała dla państwa kilka fragmentów: 4 lutego 1937 roku. Warszawa Kilka słów o mojej osobie. Mieszkam od urodzenia w tym samym domu w Warszawie na ulicy Wileńskiej. Nie jestem z tego zadowolona, gdyż tu dużo jest w koło rodziny i nigdy nie mam spokoju. Ale co zrobić, kiedy Tatuś się przyzwyczaił… Mam dobrych rodziców i kochanych braciszków. Starszy ma 19 lat Ja sama skończyłam już 13 lat. Sześ lat uczęszczałam do szkoły podstawowej, gdzie miałam dużo koleżanek. Obecnie jestem w pierwszej klasie gimnazjum państwowego na Pradze, przy ulicy Kawęczyńskiej. Jest nas w klasie aż 50! Nie lubię niemieckiego, bo mi bardzo to źle idzie. Z polskiego robię masę błędów ortograficznych. Kocham sport, więc i z tego przedmiotu stoję nieźle. 25 sierpnia 1939 roku Janek wsiadł na rower i pojechał na Pragę po gazetę, w której ani słowa o wojnie. Ale na ulicach tłok. Kobiety płaczą. We wszystkich szkołach biura werbunkowe. Żołnierze i policjanci snują się po mieście. Janek ze śmiechem opowiadał, jak pan Łętowski szedł śpiewając “Wojenko, wojenko”, a za nim szła zapłakana żona… Tu na wsi powołano już wielu młodych. słychać zawodzenie starych matek. 28 sierpnia 1939 roku Rozmawiamy o przyszłości. Józio z panem Stachem będą budowali ośmioosobową łódź na motor. W soboty będzie można wyjeżdżać z Warszawy na biwaki. Pan Stacho miał jechać na przeszkolenie do Anglii, ale tu wojna! Zostaje kierownikiem produkcji. To 450 zł i premia! Pan Józef wyjeżdża do Gdyni, gdzie będzie również kierownikiem. Przy budowie jachtów. 29 sierpnia 1939 roku Obecne moje życie to wegetacja. Kazano mi tu siedzieć, A ja czytam, że tysiąc dwustu harcerzy i harcerek pracuje przy kopaniu rowów na schrony. Tam panuje atmosfera czynu! A ja czytam wiersze… Zachwycają mnie te nabrzmiałe krwią, tęsknotą i bezwzględną miłością. Oddaniem. Już wiem, co to jest Polska! 30 sierpnia 1939 roku Odkryłam jakie to życie przede mną kobietą! Tak bardzo zawsze chciałam być chłopcem… Ten pan Stacho traktuje mnie jak małą smarkulkę… Głupio mi z nim spacerować. Denerwuje mnie, że prowadzi mnie pod rękę. Powiedziałam, że chciałabym iść na wojnę. A on na to, że nie pozwoli. Mówił o szczęśliwych dla niego dniach. Wszystko to odbijało się o mnie, jak groch o ścianę! Czuję że jestem marnym i słabym człowiekiem. Tyle we mnie próżności i tak mało opanowania… 31 sierpnia 1939 roku Rozwieszono karty o pospolitym ruszeniu. Chłopcy spędzają wiele czasu u żołnierzy, którzy są tu niedaleko. Widocznie Hitler chce wojny. Będziemy się bronili – duch jest wspaniały! Koszmarne sny: zabito kogoś na moście Kierbedzia. Wiedziałam, że to ktoś bliski… Zapraszamy na wystawę “Prawobrzeżne”. W Muzeum Warszawskiej Pragi od 22 listopada 2023 roku.

Materiał zrealizowany w cyklu “Prawobrzeżni”, dzięki wsparciu finansowemu Miasta Stołecznego Warszawy w ramach projektów rewitalizacyjnych m.st. Warszawy