پادکست ترکیه #09 -نفوذ ایران در #ترکیه؛ از داستان ناتمام «گروه تروریستی #سلام_توحید» تا ماجرای «#زیندشتی»

نفوذ ایران در #ترکیه؛ از داستان ناتمام «گروه تروریستی #سلام_توحید» تا ماجرای «#زیندشتی»

این هفته و در نهمین برنامه از «پادکست ترکیه» به مرور و بررسی چند رویداد جنجالی با منشا ایران در مطبوعات ترکیه خواهم پرداخت. در روزهای گذشته نام ایران و ایرانی برای روزهای متوالی همراه با جاسوسی، قتل، قاچاق مواد مخدر، پولشویی و شرط بندی یاد شد. اتفاق هایی که با طرح آن ادعاهای بسیار مهمی علیه جمهوری اسلامی و دستگاه امنیتی-اطلاعاتی آن مطرح شد. مهمترین رویدادی که شاید بتوان بزرگترین تقابل اطلاعاتی امنیتی ترکیه و ایران در سالهای اخیر از آن یاد کرد افشار عملیات ترور و آدم ربایی جمهوری اسلامی ایران بر علیه مخالفان خود در ترکیه بود.
هفته گذشته ابتدا واشنگتون پست در خبری به نقل از منابع تٌرک از دست داشتن وزارت اطلاعات ایران در عملیات ربایش حبیب چعب معروف به حبیب اسیود از فعالین عرب ایرانی که ماه پیش در استانبول ناپدید شده و سپس به ایران منتقل شده بود منتشر کردند. سپس خبرگزاری آناتولی ترکیه جزئیات بیشتری در خصوص عملیات ضد جاسوسی سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه(میت) علیه جاسوسان ایرانی منتشر کرد. بر این اساس میت در تاریخ 27 نوامبر طی عملیاتی اقدام به دستگیری۱۳ نفر از افراد نزدیک به «ناجی شریفی زیندشتی» در ۴ شهر ترکیه کرده که با اطلاعات ایران در ربودن حبیب چعب همکاری داشته اند. بر اساس اعلام رسانه های ترکیه به نقل از منابع آگاه تبعه ایران ناجی شریفی زیندشتی که دارای سابقه محکومیت از بابت قاچاق مواد مخدر است با افراد شبکه قاچاق مواد مخدر خود همکاری های نزدیک زیادی با وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران داشته است. زیندشتی که از کٌردهای یکی از طایفه های شناخته شده اطراف سلماس استان آذربایجان غربی ایران است متهم به قاچاق بین المللی مواد مخدر نیز است. 13 نفری که در ارتباط با ربودن حبیب چعب دستگیر شده اند همگی نیروهای وابسته به زیندشتی بوده و از طرف وزارت اطلاعات ایران برای چنین کاری اجیر شده بوده اند. بنا بر اخبار رسانه های ترکیه گروه تحت امر زیندشتی دست کم 2 عملیات ترور به سفارش ایران در ترکیه انجام داده است. 29 نوامبر 2017 راننده و محافظ شخصی زیندشتی مدیر کانال تلویزیونی جم تیوی را در استانبول به درخواست ایران به قتل رسانده است. همچنین در تاریخ 14 نوامبر 2019 نیز یکی دیگر از نزدیکان زیندشتی، مسعود مولوی از نیروهای سابق امنیتی ایران که به افشاگریهای مهمی دست زده بود در استانبول ترور می شود. سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه(میت) پس از عملیات ربایش حبیب چعب در 9 اکتبر 2020 عملیات تحقیق در خصوص باند ناجی زیندشتی را آغاز و ارتباط با جمهوری اسلامی ایران را کشف کرده است. بنا بر اعلام خبرگزاری آناتولی به نقل از منابع آگاه ناجی شریفی زیندشتی در ماه آگوست در چندین جلسه وزارت اطلاعات ایران در خصوص ربایش حبیب چعب که در تهران و ارومیه برگزار شده بوده شرکت کرده بود. برادر زن زیندشتی نیز در این جلسات حضور داشته است. اما با این حال پس از رسانه ای شدن اخبار مربوط به عملیات ضد جاسوسی با محوریت زیندشتی نه مسئولین ترکیه و نه ایران تقریبا هیچ واکنش مستقیمی در این خصوص از خود نشان ندادند.
زیندشتی پیشتر در سال 2018 در پرونده ای با محتوای قاچاق مواد مخدر بازداشت و به زندان محکوم شد. اما پس از آزاد شدن به حضور خود در ترکیه با پوشش فعالیت تجاری ادامه داد. زیندشتی با چند چهره سیاسی نزدیک به حزب حاکم عدالت و توسعه نیز دیدار داشته که از جمله ملاقات او با بورهان کوزو نماینده سابق مجلس که چندی پیش به دلیل ابتلا به کرونا ویروس درگذشت توجه رسانه های مخالف حکومت را به خود جلب کرد. همچنین در روزهای گذشته زیندشتی مصاحبه ⅕ ساعته با سعید صفا روزنامه نگار فراری انجام داد که ادعاهای متناقضی بیاد داشت. اولا مصاحبه زیندشتی با صفا کسی که مرتبط با گروه تروریستی فتح الله گولن بوده و به سه حبس ابد محکوم شده ادعاهای ارتباط زیندشتی با جریان فتح الله گولن رو قوت بخشید. از سویی با توجه به ادعای فعالیت زیندشتی برای اطلاعات ایران گفت و گوی وی با چنین فردی منسوب به جریان گولن به عنوان حمله متقابل ایران ارزیابی شد. مخصوصا که زیندشتی با طرح ادعاهای در خصوص برخی از مقامهای سابق و کنونی بلندرتبه ترکیه توقف تحقیق در خصوص ترور و آدم ربایی های انجان گرفته را هدف قرار داد. به هر ترتیب سوالهای بسیاری در خصوص چگونگی نفوذ اطلاعاتی و انجام عملیاتهای موفقیت آمیز ایران در ترکیه پابرجاست که از طرفی موجب برانگیخته شدن انتقادات در خصوص ضعف امنیتی، اطلاعاتی ترکیه در برابر ایران شده است.
در هفته گذشته یکی دیگر از پرونده هایی که ادعاهای جاسوسی ایران در ترکیه مطرح بود به سرانجام رسید. بر این اساس در بررسی پرونده «توطئه ی سلام توحید» 70 نفر به احکام سنگین قضایی از جمله حبس ابد محکوم شدند. بر اساس این پرونده گروه تروریستی فتح الله گولن با ایجاد توطئه توسط پرونده قضایی گروه سلام توحید قصد ضربه زدن به حاکمیت جمهوری ترکیه را داشته است. گروه سلام توحید از دهه 90 میلادی با هدف برقراری حکومت اسلامی و جاسوسی به نفع جمهوری اسلامی ایران پدیدار شد. در سال 2000 تحقیقات قضایی در این خصوص شورع شد. در سال 2007 هم در لیست گروه های ترور پلیس ترکیه قرار گرفت. به اعتقاد بسیاری این گروه با ترور اندیشمندان و روزنامه نگاران لائیک مانند اوغور مومجو، باحریه اوچوک و احمد تانر کیشلالی مرتبط بوده است. 8 نفر از اعضای منتصب به گروه سلام توحید در سال 2014 به زندان محکوم شدند. در آن زمان رسانه های ترکیه جزئیاتی از عملیات جاسوسی گروه سلام توحید برای ایران و ارتباط اعضای ارشد گروه با برخی از مسئولین دیپلماتیک سفارت ایران منتشر کردند. این گروه اطلاعات محرمانه و شناسایی در خصوص موقعیت سفارت و کنسولگری های اسرائیل و آمریکا در ترکیه جمع آوری و تحویل ایران میداده است. حتی انفجاری در ماه می 2011 در نزدیکی کنسولگری اسرائیل و در مسیر عبور رییس کنسولگری اتفاق افتاد که طی آن 8 شهروند ترکیه مجروح شدند. اما پس از آن تاریخ گروه سلام توحید و نفوذ ایران با این نام به فراموشی سپرده شد. بعد ها تحقیقات بر محور گروه سلام توحید بخشی از توطئه گروه فتح الله گولن عنوان و برای همین منظور نیز در هفته گذشته ده ها نفر محکوم شدند. با توجه به نفوذ گروه گولن در دستگاه پلیس و قضایی ترکیه معلوم نشد آیا تحقیقات آن سال ها نیز بخشی از توطئه بود و یا به راستی مبارزه ای بر علیه فعالیت جاسوسی ایران بوده است. اما آنچه به طور حتم میتوان گفت این است که جمهوری اسلامی ایران نفوذ فرهنگی و اعتقادی بسیار گسترده و غیر قابل انکاری در بروکراسی و محیط دانشگاهی ترکیه داشته و دارد.این نفوذ در رسانه های نیز مشهود است و شاید سکوت رسانه های ترکیه در قبال ایران را متاثر از همین نفوذ ارزیابی کرد. برای مثال در حالی که در روزهای گذشته مسئولین جمهوری اسلامی ایران بر علیه ترکیه و شخص رییس جمهوری سراپا حمله شدند اما واکنش چندانی و متناسب با آن حتی در رسانه های نزدیک به حزب حاکم نیز دیده نشد. و یا برای مثال در حالی نماینده ای در صحن مجلس ایران انگشت اتهام به سوی رییس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان در خصوص ترور محسن فخریزاده گرفت و آن را بدتر از نتانیاهو عنوان کرد که واکنش متناسبی در رسانه های ترکیه دیده نشد. حال آنکه اگر تنها یک روزنامه محلی در اروپا تیترهای مشابه هفته پیش مطبوعات ایران علیه اردوغان منتشر کرده بود قطعا شاهد واکنش چند برابری و بسیار تند ترکیه میبودیم. در هر صورت ایران علیرغم تمام سیاستهای آشکار و نهان خود علیه ترکیه همیشه دارای کارت سبز عجیبی از سیاست تا رسانه و جو دانشگاهی بوده است.
این هفته اخبار عجیب و غریب در خصوص ایران در ترکیه تمامی نداشت. یکی دیگر از خبرهایی که خصوصا در شبکه های اجتماعی ترکیه به آن پرداخته شد موضوع تحت تعقیب قرار گرفتن میلاد حاتم‌آبادی فراهانی معروف به "میلاد حاتمی" بود. میلاد حاتمی که با همین نام در اینستاگرام شناخته شده است به اصطلاح یکی از چهره های شناخته شده سایت های شرطبندی و قمار آنلاین که در ترکیه اقامت میکنه. آخرین باری که حاتمی جنجالبرانگیز شد وقتی بود که فیلمی از گشت و گذار با ماشین پلیس آن هم زمان قرنطینه از خود منتشر کرد. پس از این حرکت چند نفر از سیاسیون چهره های نزدیک به حزب نیک ترکیه از طریق شبکه های اجتماعی خواستار پیگیری این موضوع شدند که نهایتا پلیس استانبول از خبر از پیگیری موضوع و پایان دادن به کار مامور پلیس متخلف خبر داد. نهایتا شب گذشته میلاد حاتم‌آبادی فراهانی معروف به "میلاد حاتمی" بازداشت و جهت دیپورت به اداره مهاجرت ترکیه تحویل داده شد. پلیس از وی به عنوان "بنا به احتیاط ورود به کشور ممنوع" یاد کرد و توضیحی در خصوص اتهام های احتمالی وی ارائه نداد. رسانه های ترکیه فعلا جزئیاتی در خصوص اینکه آیا حاتم‌آبادی درباره اتهامهایی مانند پولشویی از طریق سایت شرطبندی و ادعای ارتباط و با ایران برای دور زدن تحریمها از طریق بیزنس قمار منتشر نکردند.
قبلا هم چهره های ایرانی گرداننده گاه سایتهای قمار مثل امیر تتلو در ترکیه جنجال آفرین شده بود. اما برای مثال داوود غفاری معروف به داوود هزینه که در سال 2018 به گرجستان دیپورت شده بود به ترکیه بازگشت و گویا موفق به اخذ شهروندی ترکیه نیز شده است. داوود هزینه هم در شبکه های اجتماعی آزادانه به تبلیغ سایت شرط بندی اینترنتی که البته طبق مقررات ترکیه جرم محسوب میشود ادامه میدهم. علاوه بر این گاه گوداری مانند میلاد حاتمی با تهدید رقبا و یا کسانی که بیزینس اونها رو هدف میگیرند جمله معروف "من صاحب استانبولم" سر میده و به نظر نمیرسه کسی جلودارشون باشه

به پایان یکی دیگر از برنامه های پادکست ترکیه آمدیم. شما شنونده من طه کرمانی بودید و سعی کردم تا اونجا که امکانش هست اطلاعات دست اول رو به دور از کلیشه های گمراه کننده ارائه بدم. شما میتونید ما رو از شبکه های اجتماعی با هشتگ پادکست ترکیه دنبال کنید.