5 FEB 2021 · پادکست ترکیه #13 – افزایش جذابیِّت‌های سرمایه‌گذاری در #ترکیه به عنوان تنها مقصد #مهاجرت طبقه متوسط ایرانیان با سلام من طه کرمانی هستم و شما شنونده سیزدهمین برنامه «پادکست ترکیه» هستید. در این برنامه نگاهی به آخرین وضعیت مهاجران خصوصان اتباع ایران در ترکیه خواهم داشت. ترکیه به لحاض تاریخی همیشه اولین مقصد مهاجرت ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه‌ای بوده است. اشتراکات فرهنگی، موقعیت جغرافیایی و آسانی شرایط مهاجرت و برخورداری از امکانات مناسب به خصوص برای افراد بدون سرمایه و تخصص قابل رقابت در اروپا ترکیه را به بهترین گزینه ممکن برای مهاجرت و یا دست کم گام نخست سفر به غرب برای ایرانیان بوده است. چه پیش و چه پس از انقلاب اسلامی ترکیه محل اقامت و عبور بسیاری از مخالفان سیاسی و دگراندیشان نیز بوده است. هرچند نفوذ امنیتی، اطلاعات حکومت ایران و محدودیت‌های دموکراسی کمتر مخالف سیاسی را به اقامت طولانی مدت در ترکیه دل گرم میکنه اما آزادی‌های فردی بسیار بالا نسبت به ایران و رونق و امکان کسب و کار آزاد با سرمایه محدود‌تر بر محبوبیت زندگی در آناتولی نزد ایرانیان افزوده است. مخصوصا که با توجه به قیمت‌های رقابتی بسیار مناسبتر نسبت به اروپا بسیاری از ایرانیان خارج رفته گشت و گذار در استانبول و آنتالیا را هم تجربه کرده‌اند و این بر جسارت تصمیم بزرگی مانند مهاجرت افزوده اما در سال‌های اخیر اعطای حق شهروندی جمهوری ترکیه به واسطه سرمایه‌گذاری و کارآفرینی موج جدیدی از مهاجرت ایرانیان به ترکیه آغاز شده است. در این قسمت از پادکست ترکیه نگاهی به آخرین آمار جمعیت مهاجران اتباع مختلف از جمله ایران خواهم داشت. برابر اعلام اداره مهاجرت ترکیه در حال حاضر حدود 4 میلیون و 800 هزار تبعه خارجی در ترکیه زندگی می کنند. از این تعداد، پناهنده های سوری با 3 میلیون و 600 هزار نفر بیشتر تعداد را به خود اختصاص داده اند. علاوه بر اتباع سوریه ده ها هزار از تبعه های ایران و افغانستان نیز در زیر نام پناهندگی در ترکیه اقامت دارند. هر چند در سالهای اخیر روند انتقال و اسکان پناهنده‌ها به کشور سوم بسیار کند شده اما در هر صورت با دشوارتر شدن شرایط زندگی در ایران هنوز هم سالانه صدها نفر با درخواست پناهندگی در ترکیه راهی مسیر پر پیچ و خم مهاجرت میشوند. سال 2020 به لحاض ورود مهاجر تازه وارد به ترکیه سال نسبتا آرامی بود ولی با این حال در این سال نیز هزار و 425 ایرانی در ترکیه درخواست پناهندگی کردند. اما اگر موضوع پناهندگی و مهاجرتهای این چنینی را به فرصت دیگری موکول کنیم ترکیه مقصد خوبی برای اقشار مختلف دیگر همر هست. خصوصا با دشوار شدن شرایط اقتصادی ایران و تورم افسارگسیخته ریسکپذیری مهاجرت به ترکیه برای گروه های بیشتری توجیه پذیر شد. سهولت سرمایه گذاری و امکاناتی که دولت جمهوری ترکیه به مهاجران در این بخش میدهد برای ایرانیانی که تنوع زیادی برای مهاجرت ایجاد جاذبه کرده. بر اساس آخرین آمار سال 2021 834 هزار و 589 خارجی با انواع مختلف ویزا در ترکیه اقامت میکنند. اگرچه این آمار نسبت به سالهای گذشته و تحت تاثیر ویروس کرونا کاهش چشمگیری داشته اما هنوز هم آمار قابل توجهی به حساب می آید. در حال حاضر اتباع ایرانی با 41 هزار و 185 هزار پس از کشورهای عراق، سوریه، ترکمنستان و آذربایجان بیشترین آمار جمعیت مهاجران ساکن در ترکیه را تشکیل میدهند که البته 6 هزار و 149 نفر از آنان با ویزای دانشجویی در ترکیه اقامت میکنند. ایرانیان علیرغم جمعیت پایین نسبت به دیگر اتباع مهاجر ساکن در ترکیه خصوصا در بخش سرمایه گذاری‌های متوسط رقم قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌اند. اتباع ایران رتبه نخست خرید املاک در ترکیه را برای چندین سال پیاپی به خود اختصاص دادند. در سال 2020 ایرانیان 7 هزار و 189 واحد مسکونی در ترکیه خریدند. ایرانیان همچنین در تاسیس شرکت هم جلودار مهاجران هستند. برای مثال بنا به گفته رئیس اتاق بازرگانی و صنایع آنتالیا در سال 2020 میلادی 449 شرکت سرمایه‌گذاری خارجی در آنتالیا تاسیس شده‌اند که شهروندان ایران با ثبت 82 شرکت سهامی عام در صدر قرار گرفتند. یکی دیگر از موارد جذاب سرمایه گذاری در ترکیه اعطای حق شهروندی در قبال سرمایه‌گذاری است. پس از کاهش حداقل سرمایه گذاری از 1 میلیون دلار به یک چهارم و 250 هزار دولار تنها در مدت 3 سال و تا اواخر سال 2020، بیش از 7 هزار و 300 خارجی موفق به دریافت حق شهروندی از طریق سرمایه گذاری شدند. اگرچه آمار دقیقی از تعداد ایرانیانی که موفق به دریافت شهروندی ترکیه از طریق سرمایه گذاری شدند منتشر نشده اما میتوان حدس زد ایرانیاد در این ضمینه نیز تعداد قابل توجهی باشند. مخصوصا که با افزایش سرسام ‌آور قیمت املاک در ایران خرید املاک در ترکیه قابل دسترس‌تر شده با توجه به سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی اروپا در حال حاضر ترکیه، خصوصا برای طبقه متوسط ایران تنها مقصد مهاجرت به شمار میرود. همسایگی، اشتراکات فرهنگی و آزادی‌های فردی بسیار بالاتر نسبت به ایران ترکیه رویای بسیاری از ایرانیان درباره زندگی آزاد را محقق کرده است. اگرچه مسئولین ایران بارها ناخوشنودی خود از خروج سرمایه از ایران و مشخصا صدور آن به ترکیه را بیان کرده‌اند اما با توجه به شرایط اقتصادی و ناامیدی برای اصلاحات سیاسی به نظر محدودیت‌های اعمال شده تاثیر چندانی بر تمایل ایرانیان برای مهاجرت به ترکیه کم نخواهد کرد. همان طور که سال‌ها پیش ممنوعیت تبلیغات طورهای توریستی به مقصد آنتالیا از هوس ایرانی ها برای سفر ترکیه کم نکرد امروز هم تبلیغات جمهوری اسلامی برای جلوگیری از خروج سرمایه قشر متوسط بی نتیجه خواهد ماند. با این اوصاف به نظر میرسد در دوران پسا کرونا شاهد موج جدید سرازیری سرمایه‌های ایرانیان به ترکیه خواهیم بود. از طرفی سختگیریهای مسئولین اداره مهاجرت ترکیه در اعطای اقامت های کوتاه مدت به نظر میرسد هدف ترکیه هم سوق مهاجران به سمت و سوی سرمایه گذاری بیشتر است که البته مثمر به ثمر هم بوده. به پایان یکی دیگر از برنامه های پادکست ترکیه آمدیم. شما میتوانید انتقادات، پیشنهادات و نظرات خود را از طریق شبکه های اجتماعی با ما در ارتباط بگذارید و ما را با هشتگ پادکست خط تیره پایین ترکیه دنبال کنید. تا دیداری بعد بدرود

19 JAN 2021 · چرا رسانه های ترکیه تصویر درستی از ایران ندارند؟ مقصر کدامیک است؛ خوانش تک‌بعدی، تحت تأثیر روایت رسمی یا قدرت نفوذ ایران؟! با سلام من طه کرمانی هستم و شما شنونده دوازدهمین برنامه از مجموعه پادکست ترکیه هستید. در این برنامه به بررسی عملکرد رسانه های ترکیه در خصوص اخبار مربوط به ایران بخصوص رویدادهای حقوق بشری خواهم پرداخت. در ترکیه علی رغم روند رو به کاهش در سالهای گذشته بیش از 200 کانال تلویزیونی فعالیت میکند. همچنین حدود 5 هزار و 500 روزنامه و مجله منتشر میشود. هر چند در سالهای گذشته با گسترش نفوذ اینترنت ذائقه مخاطبان هم تغییر کرده و رسانه هایی که از قافله عقب مانده اند خیلی زود جایشان را به رقبای جوانتر داده اند اما هنوز هم تلویزیون تاثیرگذارترین رسانه در بین عموم مردم ترکیه بشمار میرود. با این اوصاف بر کسی پوشیده نیست که ترکیه در مقایسه با ایرانی که بر اساس قانون اساسی مطلقا محروم از تلویزیون خصوصی است و وضعیت آزادی بیان به شدت دچار ضعف اساسی است ظرفیت بسیار بالایی در این حوزه دارد. رسانه های ترکیه در ایران مخاطبان بسیاری نیز دارند ولی عمده آنان بیننده برنامه های سرگرمی و سریال های ترکیه هستند که از شهرت جهانی در این زمینه برخوردار هستند. اما کم توجهی و بی میلی رسانه های ترکیه در پرداختن به اخبار ایران همیشه خصوصا از طرف گروه های کم برخوردار مانند تٌرک های ایران مورد انتقاد قرار گرفته است. به بیان ساده تر خصوصا تٌرک های ایران همیشه انتظار توجه ویژه از طرف رسانه های ترکیه نسبت به مطالبات اتنیکی و مسائل حقوق بشری خود داشته اند. بسیاری از ناسیونالیست های تٌرک ایران خواهان توجه ویژه رسانه های ترکیه نسبت به مطالبات اتنیکی خویش بوده اند ولی در اکثر مواقع عملکرد رسانه های ترکیه از نظر آنها رضایت بخش نبوده. اینکه چرا رسانه های ترکیه اساسا رغبت کافی در خصوص مسائل ایران و البته ترک های ایران از خود نشان نمیدهند دلایل بسیاری دارد. از جمله آن که اولا عموما نگاه رسانه های ترکیه معطوف به سوی غرب است تا شرق ولو این همسایه شرقی کشور مهمی مانند ایران باشد. شاید این مقایسه دقیقی نباشد ولی شاید بتوان کم توجهی رسانه ها و جامعه ایرانی نسبت به همسایه شرقی خود پاکستان را به کم توجهی ترکیه نسبت به ایران تشبیه کرد. مثلا حتی شاید کمتر ایرانی اسم 5 شهر و یا 3 سیاستمدار پاکستان را بداند درحالی که به طور سنتی همسایه های غربی از جمله ترکیه بیشتر مورد توجه بوده اند. از سوی دیگر اراده سیاسی حاکم بر ترکیه در بیشتر مواقع فارغ از گرایشهای مختلف مقید بر رعایت حساسیت های جمهوری اسلامی ایران بوده اند. بر کسی پوشیده نیست حکومت ایران هیچ علاقه ای به پرداختن رسانه های خارجی به ایران و روایتی ورای گفتمان رسمی و حکومتی ندارد. حال آنکه پرداختن کشور دیگر به اخبار حقوق بشری ایران را خصمانه تلقی می کند و گارد شدیدا تهاجمی نسبت به آن میگیرد. در مقابل ایران از تمام ظرفیت های دموکراسی در ترکیه برای جا انداختن روایتی رسمی و نه حقیقی از ایران استفاده کرده است. ده ها ان جی او، انتشارات، نشریه و حتی کانال تلویزیونی به شکل آشکارا گفتمان رسمی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه را بست و گسترش میدهند. این روال تا آنجایی پیش رفته که برای مثال در پرونده سوریه که دولت های ترکیه و ایران در اکثر موارد مقابل هم قرار دارند نیز این رسانه ها گفتمان ایران را در ترکیه تبلیغ کرده و میکنند. مراسم ها و فعالیتهای تبلیغاتی حول نیروهای مقاومت و شخصیت هایی چون قاسم سلیمانی نتها یکی از گوشه هایی از این عدم تناسب نگاه رسانه ای طرفین دارد. تصور کنید که برای مثال حتی نشریه ای دانشجویی در ایران به یاد یکی از افسران ارتش ترکیه که در سوریه جان باخته ویژه نامه ای منتشر کند و یا حتی مقاله ای بنویسد. قطعا دستگاه امنیتی ایران برخورد بسیار سختی با نگارنده و عوامل نشریه خواهند داشت، حال آنکه طرفداران ایران در ترکیه که وابستگی ایدئولوژیکی خود به جمهوری اسلامی ایران را نیز پنهان نمی کنند مراسم رسمی یادبود قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس در استانبول برگذار میکنند. هر چند تعریف ترکیه از متقابلیت در سیاست خارجه در مقایسه با ایران یکی از عمده دلایل عدم پاسخ مشابه است اما در هر صورت نمی توان نفوذ چند جانبه ایران در ترکیه را نیز بی تاثیر دانست. یکی از دلایل دیگری که به کمتر دیده شدن و در اصل اشتباه دیده شدن گروه های کم برخوردار مانند اقلیتهای اتنیکی سبب میشود چیرگی خوانش رسمی ایران بر خوانش حقیقی آن است. یعنی غالب مطالعات ایران شناسی در ترکیه بر مبنای تصویر رسمی ارائه شده از ایران شکل گرفته نه الزاما حقیقت بدون دستکاری شده ایران. با توجه به تاریخ نگاری ایران که شدیدا بر علیه گروه های غیررسمی مانند غیر فارسها و غیر مسلمین شیعه بوده عملا دسترسی به اطلاعاتی صحیح از گروه های غیر رسمی و دیگری مانند تٌرک ها را حتی در کشور هم زبان ترکیه را دشوار کرده است. خصوصا که نژادگرایی و فارس محور بودن مطالعات ایران شناسی در غرب نیز دست کمی از ایران نداشته حال آنکه بعضا غلظت ملی گرایی فارسی محور در محیط دانشگاهی غرب بیشتر هم بوده. به بیان ساده تر پژوهشگران ترکیه با دشواری های بسیار زیادی در دسترسی به منابع حقیقی و بدون دستکاری روبرو بوده اند. این وضعیت شاید صرفا با تنبلی فراگیر محیط دانشگاهی ترکیه در عدم رجوع به اصل منبع آن هم در یک کشور همسایه قابل توجیه نباشد ولی وقتی تلاش ایران برای شکل دهی به مطالعات ایران شناسی بر اساس تعریف رسمی از یک سو و منابع غربی و به بیانی دیگر مخالفان جمهوری اسلامی که بعضا در انکار موجودیت مثلا ترک های ایران رادیکالتر نیز بوده اند در نظر گرفته میشود وضعیت آشکارتر میشود. اما در اثر حاضر و به لطف دهکده جهانی شکستن سد سانسور حقایق ایران همچون مسائل مربوط به گروه های غیر خودی مثل غیر فارس ها بسیار آسانتر شده است. فراگیری استفاده از اینترنت خصوصا شبکه های اجتماعی ارتباط بی واسطه ترک های ایران با هم زبانان خود را به مراتب راحت تر کرده است. ترد گروه های اتنیکی غیر فارس خصوصا ترک های ایران از رسانه های فارسی زبان مخالف باعث سوق تٌرک های برای جلب حمایت رسانه ای از ترکیه و آذربایجان شده است. اما بی رغبتی رسانه ها و سیاسیون ترکیه به مسائل ایران و عدم درک صحیح و شاید عدم تلاش برای شناخت صحیح مسائل ترک های ایران، موجب انتقاد فعالین ترک ایران از ترکیه را فراهم آورده است. اما بدون شک نا آشنایی ترک های ایران با جو سیاسی و رسانه ای ترکیه و طرح اشتباه و ناقص مسائل یکی از دلایل ضعف شناخت و عدم جلب پوشش مناسب بوده است. برای مثال تاکید بر طرح مساله تٌرک های ایران با آرگومانهای ناسیونالیستی باعث ارائه تصویری تک بعدی، ناقص و حتی در مواردی برعکس شده است. ترک های ایران به عنوان بزرگترین گروه متضرر از سیستم نژادپرستی موجود در ایران، با طرح تک بعدی مساله و تاکید بر گفتمان ناسیونالیستی در ارائه تصویر مظلوم خود در ترکیه دچار مشکل شده اند و راه را بر سوء استفاده های جریان غالب فارس محور ایران نیز باز کرده اند. البته که طرح موضوع تٌرک های ایران بدون پرداختن به هویت اتنیکی به عنوان اصلی ترین دلیل تبعیض نژادی توجیه پذیر نیست ولی استفاده مداوم از آرگومانهای ناسیونالیستی بدون پرداختن همه جانبه به مسائل حقوق بشری در ارائه تصویری مخدوش در ترکیه موثر بوده است. از طرفی علی رغم گستردگی ظلمی که بر تٌرک های ایران روا داشته شده و میشود و آوانتاژ زبانی برای برقراری ارتباط گسترده تر طرح موضوع از پنجره ناسیونالیستی نتیجه ی قابل قبولی در پی نداشته است. باید توجه داشت مسائل حقوق بشری در ترکیه عمدتا مورد توجه جریان های مخالف ناسیونالیسم تٌرک در ترکیه است. این مهم باعث شده مسائل ترک های ایران عوض طرح در چهارچوب مستقل و به عنوان یک جامعه ستم دیده حتی بخشی از گفتمان غالب و اقتدار سیاسی در بیرون مرزهای ترکیه تلقی و نشان داده شود. این موضوع نه تنها مانع معرفی صحیح مساله ترک های ایران در ترکیه میشود بلکه فرصت استفاده از قدرت رسانه ای ترکیه برای انعکاس اخبار ترک های ایران را نیز مختل میکند. هرچند ترک های ایران با توجه به سانسور همه جانبه رسانه های فارسی زبان مشتاق استفاده از تمام ظرفیت های رسانه ای ترکیه فارغ از اندیشه سیاسی آن هستند اما باید به این مهم نیز توجه داشت که طرح مساله با آرگومانهای ناسیونالیستی آن هم از مجاری عمدتا ملی گرای ترکیه؛ ارائه تصویری صحیح از ترک های ایران را دچار مشکل میکند. چرا که هر چند در بیشتر موارد غلو شده، ترکیه خود نیز در مورد حقوق اقلیت ها سیمای روشنی دست کم در مجامع بین المللی و حقوق بشری جهان غرب ندارد. بنابراین با توجه به عدم اقبال جامعه و رسانه های ترکیه در خصوص توجه کافی به مسائل ترک های ایران که مورد انتقاد شدید ایشان نیز است تغییری اساسی در طرح و مطالبه مسائل ترک های ایران به خارج از ایران خصوصا ترکیه امری ضروری است. و صد البته که این مهم به معنای انکار و یا حذف هویت اتنیکی به عنوان شاخص ترین عامل تبعیض ترک های ایران نیست و نباید گرفتار گفتمان تعدیل و عادی سازی ستم از سوی جریان غالب فارس مرکز شود.

4 JAN 2021 · سال ۲۰۲۰ گردنه تند رابطه ایران و ترکیه با چاشنی آذربایجان جنوبی! با سلام من طه کرمانی هستم و شما شنونده یازدهمین برنامه پادکست ترکیه هستید. در این برنامه مروری بر اهم اتفاقات سال 2020 در ترکیه با محوریت ایران خواهم داشت. ترکیه در سالی که گذشت دست آوردهای مهمی در زمینه انرژی کسب کرد. در ابتدای سال 2020 و 8 ژانویه احداث پروژه ی خط لوله انتقال گاز روسیه از طریق ترکیه به اروپا به پایان رسید. 935 کیلومتر از پروژه جریان تٌرک یا همان تورک آکیم از دریای سیاه عبور میکند. ظرفیت انتقال انرژی این این پروژه که دارای دو خط لوله است در مجموع 31/4 میلیارد متر مکعب است که بر اساس آن 15/75 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به شکل مستقیم از روسیه به ترکیه منتقل میشود. دومین رویداد مهم در حوزه انرژی برای ترکیه کشف بزرگ‌ترین میدان گازی در طول تاریخ ترکیه در دریای سیاه این کشور بود. کشتی حفاری «فاتح» ترکیه در 21 آگوست 2020 در میدان گازی ساکاریا در دریای سیاه، ذخیره گاز طبیعی به حجم 320 میلیارد مترمکعبی کشف کرد. ذخیره گاز طبیعی ثابت شده و از لحاظ اقتصاد قابل تولید ترکیه حدود 3.3 میلیارد متر مکعب است.ذخیره گاز طبیعی ثابت شده و از لحاظ اقتصاد قابل تولید ترکیه نیز حدود 3.3 میلیارد متر مکعب است. سال 2020 ترکیه شاهد 12 زلزله نسبتاً شدید بود که در مجموع موجب جان باختن 166 شهروند شد. زلزله 6/9 ریشتری در دریای اژه شدیدترین زمین لرزه ای بود که با نام زلزله ازمیر مطرح شد و موجب کشته شدن 114 نفر در این شهر شد. در این زمین لرزه در یونان هم به شدت حس شد و در آنجا هم موجب کشته شدن 2 نفر شد. زلزله 6/8 ریشتری الازیغ هم خسارات سنگینی به بار آورد و به کشته شدن 41 نفر انجامید. سال 2020 سال فلاکت های طبیعی بود و ترکیه هم به داغ حوادث بسیاری دید. از جمله در 4 و 5 فوریه در حادثه سقوط بهمن در نزدیکی شهر وان 41 نفر کشته شدند که عمده آنها مربوط به سربازانی بود که در این حادثه در مینی بوس واژگون شده گیر افتاده بودند.ب27 فوریه نیز در سال 2020 یادآور رخداد بسیاری تلخی برای ترکیه بود اما این بار خارج از مرزها و در سوریه. در این روز و در اثر حمله هوایی ارتش تحت امر بشار اسد که از حمایت جمهوری اسلامی ایران و روسیه برخوردار است 34 سرباز ترکیه در ادلب کشته شدند. این حادثه مبدا افزایش نارضایتی اسلام گرایان نسبت به ایران شد و حکومت ترکیه نیز به لحاظ مماشات با ایران در این خصوص مورد انتقاد شدید محافظه کاران قرار گرفت. پس از این حادثه ارتش ترکیه حمله گسترده ای بر علیه مواضع ارتش سوریه و متحدان آن ترتیب داد و برابر اعلام منابع ترکیه بیش 200 نقطه مورد هدف قرار گرفت و 309 سرباز طرف مقابل نیز کشته شد. همچنین ارتش ترکیه پس از آن عملیات سپر بهار را آغاز کرد که تا 5 مارس ادامه پیدا کرد. رویداد مهم دیگر سال 2020 در ترکیه گشودن مرزهای غربی بر روی مهاجران بود. ترکیه 28 فوریه مرزهای خود به روی تمام مهاجران از جمله سوریه، افغانستان و ایرانی گشود که برابر اعلام مقامهای ترکیه طی دو ماه 148 هزار و 763 نفر مهاجر از طریق مرزهای بلغارستان و یونان وارد اروپا شدند. آنکارا این اقدام را در اعتراض به عدم پایبندی اروپا به تعهدات خود در زمینه کمک به اسکان مهاجران انجام داد. همچنین برخورد خشونت آمیز پلیس یونان در منطقه مرزی موجب مجروح شدن صدها مهاجر اعم از مهاجران ایرانی شد. بسیاری هم که موفق به عبور نشدند با مسدود شدن دوباره مرزهای مجبور به بازگشت به ترکیه شدند. 11 مارس وزیر بهداشت ترکیه فخرالدین کوجا از مشاهده اولین فرد مبتلا به کرونا در کشور خبر داد و این تاریخ به عنوان آغاز دوران پر افت و خیز ترکیه در ضمینه کرونا ویروس در سال گذشته به ثبت رسید. 27 می سال گذشته در تاریخ سیاسی ترکیه روز مهمی به حساب می آید. در این روز و همزمان با 60 مین سالگرد کودتای نظامی 1960 نام جزیره یاسسی آدا که رهبر حزب دمکرات ادنان مندرس در آنجا محاکمه شده بود به «جزیره دموکراسی و آزادی» تغییر نام داد. مراسم افتتاح موزه و مراکز فرهنگی این جزیره که پیشتر متعلق به نیروی دریایی ارتش ترکیه بود با حضور رئییس جمهور رجب طیب اردوغان افتتاح شد. این حرکت نمادین خصوصا به عنوان مبارزه ساستمداران راستگرا با کودتاهای نظامی مورد ارزیابی قرار گرفت. و در تقویم اتفاقات مهم سال 2020 ترکیه ثبت شد. 24 جولای سالی که گذشت یک رویداد تاریخی دیگری در ترکیه رخ داد. مجموعه آیاصوفیا که از سال 1934 کاربری آن از مسجد به موزه تبدیل شده بود بار دیگر و با رای دادگاه و امضای رییس جمهور مجددا تغییر کاربری داد و مدیریت آن به سازمان دیانت ترکیه سپرده شد و دربهای آیا صوفیا پس از 86 سال بعد بار دیگر به روی نمازگزاران باز شد. سال 2020 شاهد اتفاقات تاریخی دیگر منطقه ای هم بود. 27 سپتامبر نقض آتش بس توسط ارمنستان فتیله جنگ دوم قره باغ را شعله ور کرد، جنگی که در مدت کمتر از دو ماه موجب آزادسازی بخش بزرگی از خاک آذربایجان از اشغال ارمنستان شد. ترکیه در این جنگ تمام قد از آذربایجان حمایت کرد و تجهیزات نظامی پیشرفته ترکیه خصوصا هواپیماهای بدون سرنشین نقل بسزایی در پیشبرد ارتش آذربایجان داشت. این جنگ همچنین موجب فاصله گرفتن ترکیه از ایران که در کنار ارمنستان قرار گرفته بود شد. همچنین نقل ترک های ایران که انتقال تجهیزات نظامی از خاک ایران به ارمنستان را افشا کرده بودند نیز پررنگتر شد. با اعتراضات خیابانی ترک های ایران به سیاست های کشور در قبال مناقشه قره باغ در چند شهر از جمله تهران و تبریز و سرکوب حکومت ایران رسانه های ترکیه گویی ترک های ایران را دوباره کشف کردند. در این ایام تبلیغات رسانه های فارسی زبان علیه ترکیه در مطرح شدن هرچه بیشتر اوضاع داخلی ایران از جمله موضع ترک های آذربایجان بیشتر مورد توجه رسانه های ترک زبان قرار گرفت. اما اصل ماجرا زمانی شروع شد که اردوغان 10 دسامبر در جشن پیروزی آزادسازی قره باغ در باکو شعر ارس را خواند. در واقع پس از واکنش شدید ایران و حمله گسترده رسانه های ایران علیه ترکیه و شخص رییس جمهور بود که رسانه و جامعه ترکیه با محتوی شعر و اساسا با موضوعی به نام آذربایجان جنوبی و ترک های ایران آشنا شدند. با ادامه واکنش های تند سیاسیون و مطبوعات ایران علیه ترکیه موضوع آذربایجان ایران که پیش از این تابع سانسوری ناگفته در ترکیه بود مطرح شد و شکل عمومی به خود گرفت. در واقع جامعه ترکیه با واکنش ایران با پدیده چند ملیتی ایران آشنا شد. پس از 10 دسامبر و کشمکش حول شعر ارس حباب ایران در ترکیه ترکید و موضوعاتی همچون حقوق اقلیت های اتنیکی از جمله ترک های ایران مورد مباحثه قرار گرفت و فصل تازه ای برای آشنایی ترک های ایران در بیرون از ایران و خصوصا ترکیه آغاز شد. در هفته های پایانی سال 2020 میلادی ترکیه از ماجرای همکاری مافیای زیندشتی با سیستم اطلاعاتی ایران پرده برداشت. مطبوعات مطرح دنیا و ترکیه به نقل از منابع ترک از عملیات ضد جاسوسی سازمان امنیت و اطلاعات ترکیه میت علیه ایران نوشتند و دستکم مساله دو ترور و یک آدمربایی مخالفان سیاسی ایران در سالهای گذشته مطرح شد. بسیاری از کارشناسان طرح مساله نفوذ اطلاعاتی ایران در ترکیه از سوی آنکارا را نشانه فاصله ایران از همسایگان و سر آغاز فصل نو در ارتباطات دو کشور ارزیابی کردند و به نظر این تازه آغاز ماجرا است… سال 2020 پر از اتفاقات تلخ و شیرینی بود که خصوصا با تغیان کرونا خاطره تلخی از خود به جای گذاشت. در این قسمت از پادکست ترکیه سعی کردم مروری بر تیترهای مهم سال داشته باشم. شما میتوانید ما را با همین نام از شبکه های اجتماعی دنبال کنید. تا دیداری دوباره بدرود. Podcast Türkiye’nin 11. programında geride bıraktığımız 2020 ylının öne çıkan olaylarını özetle derledim. Farsça olan bu yayında özellikle İran’ı ilgilendirecek olan konular üzerinde durdum. Pandemi, Enerji, Suriye ve Karabağ olayları gibi hadiseleri daha geniş bir şekilde aktarmaya çalıştım.

28 DEC 2020 · پادکست ترکیه #10 - #ترکیه چه رویکردی درباره #واکسن_کرونا در پیش گرفته است؟ ترکیه چه رویکردی درباره واکسن کرونا در پیش گرفته است؟ سلام من طه کرمانی هستم و شما شنونده 10مین قسمت از مجموعه برنامه های پادکست ترکیه هستید. یک سال از ورود کرونا ویروس به بخشی از زندگی آدمی در سرتاسر جهان گذشته است. سرعت انتشار و کمبود امکانات درمانی بسیاری از کشورها را دچار مشکل اساسی کرده و مساله مهار ویروس به یکی از اولویت های تمام کشورها تبدیل شده. با کشف واکسن کرونا ویروس برخی از کشورها عملیات واکسیناسیون خودشون رو شروع کردن. در ایران هم بحث واکسن کرونا از کیفیت و امکان تولید داخل تا اراده سیاسی و نحوه خرید واکسن به یکی از داغ ترین بحث های روز بدل شده. این هفته و در پادکست ترکیه به بررسی روند واکسیناسیون کرونا در ترکیه خواهم پرداخت. برابر اعلام وزارت بهداشت ترکیه واکسن خریداری شده از شرکت چینی سینوواک بیوتک طبق برنامه ریزی انجام شده قرار بود روز دوشنبه 28 دسامبر وارد ترکیه شود اما فخرالدین کوجا وزیر بهداشت از توقف موقتی روند ارسال واکسن به علت مشاهده ویروس کووید 19 در گمرک چین و احتمال ارسال محموله با چند روز تاخیر خبر داد. ترکیه 50 میلیون دٌز واکسن از شرکت چینی خریداری کرده است که در اولین مرحله محموله به مقدار واکسیناسیون 9 میلیون نفر وارد خواهد شد. این واکسن دو دٌز با فاصله 2 هفته ای تزریق میشود که در 21 روز کارایی لازم خود را در بدن نشان میدهد. بر اساس نتایج آزمایش هیات علمی وزارت بهداشت ترکیه میزان محافظت واکسن سینوواک بیوتک 91/25 درصد به ثبت رسیده است.تحقیقات نشان میدهد میزان اعتماد به واکسن در بین گروه مورد مطالعه بین 71 تا 97 درصد بوده است که درصد قابل قبولی میباشد. همچنین بر مطالعات انجام گرفته در ترکیه واکسن چینی در بین 4.7 درصد داوطلبان عوارض خستگی، 3.9 درصد سردرد و 1.9 درصد درد در ناحیه تزریق واکسن به عنوان عوارض واکسن مشاهده شده است. اما ترکیه علاوه بر واکسن چینی قرارداد خرین 30 میلیون دز واکسن فایز از شرکت بیونتک آلمان امضا کرده است که در مرحله نخست قرار شده تا پایان ماه مارس آینده 4.5 میلیون دز آن وارد شود. مقاملای ترکیه همچنین اعلام کرده اند در صورت نیاز آمادگی افزایش خرید از هر دو شرکت دارند و هیچ محدودیت مالی و یا تکنیکی در این زمینه وجود ندارد. ترکیه همچنین برنامه انجام واکسیناسیون کرونا را هم اعلام کرده است. بر اساس اعلام وزارت بهداشت واکسیناسیون با توجه به حساسیت قانونی آزادی های فردی اجباری نخواهد بود اما تدابیر لازم برای تشویق شهروندان برای انجام واکسیناسیون انجام خواهد شد. تزریق واکسن کرونا رایگان و توسط شبکه بهداشت شامل بیمارستانها و درمانگاههای دولتی و حتی خصوصی با محوریت پزشک خانواده انجام خواهد شد. فخرالدین کوجا وزیر بهداشت ترکیه از امکان واکسیناسیون روزانه 2 میلیون نفر در کشور خبر داده و در مرحله نخست پوشش 9 میلیون نفر برنامه ریزی شده است. بر این اساس چهار گروه برای اولویت انجام واکسیناسیون در نظر گرفته شده است. گروه نخست شامل کارکنان شبکه سلامت، سالمندان بالای 65 سال، بیماران خاص، ساکنان سرای سالمندان و مراکز نگهداری و معلولین خواهد بود. در گروه دوم پلیس، نیروهای نظامی، معلمان، کادر سیستم عدالت و زندان ها در اولویت انجام واکسیناسیون خواهند بود. در گروه سوم افراد شاغل در مشاغل خدماتی و سپس باقی مردم تابع واکسیناسیون عمومی کرونا خواهند بود. وزیر بهداشت از برنامه ریزی برای انجام واکسیناسیون کرونا ویروس در ماه های ژانویه، فوریه و مارس و پایان گروه هدف سوم حداکثر تا آخر ماه آوریل یعنی 10 اردیبهشت سال آینده خبر داد. فخرالدین کوجا هفته پیش در کنفرانس مطبوعاتی از مرگ 216 نفر به ازای هر 1 میلیون جمعیت در ترکیه خبر گفت در حالی که این رقم در آلمان 325، در سوئد که راه مصونیت گله‌ای را در پیش گرفته بود به 789 نفر رسید. همچنین میزان مرگ و میر بر اثر کرونا به ازای هر یک میلیون جمعیت در ایالات متحده آمریکا 984 و در انگلستان 994 نفر اعلام شده که با این وجود ترکیه کارنامه بسیار قابل قبولی در مدیریت بحران کرونا داشته است. هرچند برخی از منتقدان از عدم شفافیت لازم در اعلام آمار کرونا در ترکیه انتقاد میکنند و دولت را به پنهانکاری متهم میکنند اما در هر صورت ترکیه در مقایسه یا بسیاری از دولت های غربی وضعیت به نظر بهتری دارد. همچنین دولت سعی میکند با اجرای بی نقص واکسیناسیون عمومی رضایت عمومی را بیشتر جلب کند. وزیر بهداشت ترکیه از اعلام قیمت واکسنهای خریداری شده امتناع کرد اما از خرید هر دو واکسن چینی و آلمانی به زیر قیمت بازار جهانی گفت و علت عمومی نکردن قیمت قرارداد را درخواست فروشندگان اعلام کرد. همچنین اوغور شاهین کاشف واکسن کرونا شرکت بیونتک آلمان که از تٌرک های مهاجر ساکن آلمان است نیز نقش موثری در رسیدن به توافق برای فروش واکسن به ترکیه داشته است. ترکیه همچنین در حواله خرید واکسن کرونا برای ایران نیز نقش داشته است. به گفته همتی رئیس بانک مرکزی ایران حواله خرید 16.8 میلیون دوز واکسن کرونا از طریق سه بانک در ترکیه، اروپا و یک شعبه بانک ایرانی با اخذ مجوز از اوفک ارسال شده است. ترکیه قبلا نیز در دوران ابتدایی شروع بحران کرونا آمادگی خود برای ارسال کمکهای بشردوستانه به ایران را اعلام کرده بود. به این ترتیب به پایان یکی دیگر از برنامه های پادکست ترکیه رسیدیم. شما میتوانید برنامه های قبلی ما را با هشتگ پادکست_ترکیه در شبکه های اجتماعی دنبال کنید. تا دیداری بعد بدرود.

21 DEC 2020 · پادکست ترکیه #09 -نفوذ ایران در #ترکیه؛ از داستان ناتمام «گروه تروریستی #سلام_توحید» تا ماجرای «#زیندشتی» نفوذ ایران در #ترکیه؛ از داستان ناتمام «گروه تروریستی #سلام_توحید» تا ماجرای «#زیندشتی» این هفته و در نهمین برنامه از «پادکست ترکیه» به مرور و بررسی چند رویداد جنجالی با منشا ایران در مطبوعات ترکیه خواهم پرداخت. در روزهای گذشته نام ایران و ایرانی برای روزهای متوالی همراه با جاسوسی، قتل، قاچاق مواد مخدر، پولشویی و شرط بندی یاد شد. اتفاق هایی که با طرح آن ادعاهای بسیار مهمی علیه جمهوری اسلامی و دستگاه امنیتی-اطلاعاتی آن مطرح شد. مهمترین رویدادی که شاید بتوان بزرگترین تقابل اطلاعاتی امنیتی ترکیه و ایران در سالهای اخیر از آن یاد کرد افشار عملیات ترور و آدم ربایی جمهوری اسلامی ایران بر علیه مخالفان خود در ترکیه بود. هفته گذشته ابتدا واشنگتون پست در خبری به نقل از منابع تٌرک از دست داشتن وزارت اطلاعات ایران در عملیات ربایش حبیب چعب معروف به حبیب اسیود از فعالین عرب ایرانی که ماه پیش در استانبول ناپدید شده و سپس به ایران منتقل شده بود منتشر کردند. سپس خبرگزاری آناتولی ترکیه جزئیات بیشتری در خصوص عملیات ضد جاسوسی سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه(میت) علیه جاسوسان ایرانی منتشر کرد. بر این اساس میت در تاریخ 27 نوامبر طی عملیاتی اقدام به دستگیری۱۳ نفر از افراد نزدیک به «ناجی شریفی زیندشتی» در ۴ شهر ترکیه کرده که با اطلاعات ایران در ربودن حبیب چعب همکاری داشته اند. بر اساس اعلام رسانه های ترکیه به نقل از منابع آگاه تبعه ایران ناجی شریفی زیندشتی که دارای سابقه محکومیت از بابت قاچاق مواد مخدر است با افراد شبکه قاچاق مواد مخدر خود همکاری های نزدیک زیادی با وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران داشته است. زیندشتی که از کٌردهای یکی از طایفه های شناخته شده اطراف سلماس استان آذربایجان غربی ایران است متهم به قاچاق بین المللی مواد مخدر نیز است. 13 نفری که در ارتباط با ربودن حبیب چعب دستگیر شده اند همگی نیروهای وابسته به زیندشتی بوده و از طرف وزارت اطلاعات ایران برای چنین کاری اجیر شده بوده اند. بنا بر اخبار رسانه های ترکیه گروه تحت امر زیندشتی دست کم 2 عملیات ترور به سفارش ایران در ترکیه انجام داده است. 29 نوامبر 2017 راننده و محافظ شخصی زیندشتی مدیر کانال تلویزیونی جم تیوی را در استانبول به درخواست ایران به قتل رسانده است. همچنین در تاریخ 14 نوامبر 2019 نیز یکی دیگر از نزدیکان زیندشتی، مسعود مولوی از نیروهای سابق امنیتی ایران که به افشاگریهای مهمی دست زده بود در استانبول ترور می شود. سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه(میت) پس از عملیات ربایش حبیب چعب در 9 اکتبر 2020 عملیات تحقیق در خصوص باند ناجی زیندشتی را آغاز و ارتباط با جمهوری اسلامی ایران را کشف کرده است. بنا بر اعلام خبرگزاری آناتولی به نقل از منابع آگاه ناجی شریفی زیندشتی در ماه آگوست در چندین جلسه وزارت اطلاعات ایران در خصوص ربایش حبیب چعب که در تهران و ارومیه برگزار شده بوده شرکت کرده بود. برادر زن زیندشتی نیز در این جلسات حضور داشته است. اما با این حال پس از رسانه ای شدن اخبار مربوط به عملیات ضد جاسوسی با محوریت زیندشتی نه مسئولین ترکیه و نه ایران تقریبا هیچ واکنش مستقیمی در این خصوص از خود نشان ندادند. زیندشتی پیشتر در سال 2018 در پرونده ای با محتوای قاچاق مواد مخدر بازداشت و به زندان محکوم شد. اما پس از آزاد شدن به حضور خود در ترکیه با پوشش فعالیت تجاری ادامه داد. زیندشتی با چند چهره سیاسی نزدیک به حزب حاکم عدالت و توسعه نیز دیدار داشته که از جمله ملاقات او با بورهان کوزو نماینده سابق مجلس که چندی پیش به دلیل ابتلا به کرونا ویروس درگذشت توجه رسانه های مخالف حکومت را به خود جلب کرد. همچنین در روزهای گذشته زیندشتی مصاحبه ⅕ ساعته با سعید صفا روزنامه نگار فراری انجام داد که ادعاهای متناقضی بیاد داشت. اولا مصاحبه زیندشتی با صفا کسی که مرتبط با گروه تروریستی فتح الله گولن بوده و به سه حبس ابد محکوم شده ادعاهای ارتباط زیندشتی با جریان فتح الله گولن رو قوت بخشید. از سویی با توجه به ادعای فعالیت زیندشتی برای اطلاعات ایران گفت و گوی وی با چنین فردی منسوب به جریان گولن به عنوان حمله متقابل ایران ارزیابی شد. مخصوصا که زیندشتی با طرح ادعاهای در خصوص برخی از مقامهای سابق و کنونی بلندرتبه ترکیه توقف تحقیق در خصوص ترور و آدم ربایی های انجان گرفته را هدف قرار داد. به هر ترتیب سوالهای بسیاری در خصوص چگونگی نفوذ اطلاعاتی و انجام عملیاتهای موفقیت آمیز ایران در ترکیه پابرجاست که از طرفی موجب برانگیخته شدن انتقادات در خصوص ضعف امنیتی، اطلاعاتی ترکیه در برابر ایران شده است. در هفته گذشته یکی دیگر از پرونده هایی که ادعاهای جاسوسی ایران در ترکیه مطرح بود به سرانجام رسید. بر این اساس در بررسی پرونده «توطئه ی سلام توحید» 70 نفر به احکام سنگین قضایی از جمله حبس ابد محکوم شدند. بر اساس این پرونده گروه تروریستی فتح الله گولن با ایجاد توطئه توسط پرونده قضایی گروه سلام توحید قصد ضربه زدن به حاکمیت جمهوری ترکیه را داشته است. گروه سلام توحید از دهه 90 میلادی با هدف برقراری حکومت اسلامی و جاسوسی به نفع جمهوری اسلامی ایران پدیدار شد. در سال 2000 تحقیقات قضایی در این خصوص شورع شد. در سال 2007 هم در لیست گروه های ترور پلیس ترکیه قرار گرفت. به اعتقاد بسیاری این گروه با ترور اندیشمندان و روزنامه نگاران لائیک مانند اوغور مومجو، باحریه اوچوک و احمد تانر کیشلالی مرتبط بوده است. 8 نفر از اعضای منتصب به گروه سلام توحید در سال 2014 به زندان محکوم شدند. در آن زمان رسانه های ترکیه جزئیاتی از عملیات جاسوسی گروه سلام توحید برای ایران و ارتباط اعضای ارشد گروه با برخی از مسئولین دیپلماتیک سفارت ایران منتشر کردند. این گروه اطلاعات محرمانه و شناسایی در خصوص موقعیت سفارت و کنسولگری های اسرائیل و آمریکا در ترکیه جمع آوری و تحویل ایران میداده است. حتی انفجاری در ماه می 2011 در نزدیکی کنسولگری اسرائیل و در مسیر عبور رییس کنسولگری اتفاق افتاد که طی آن 8 شهروند ترکیه مجروح شدند. اما پس از آن تاریخ گروه سلام توحید و نفوذ ایران با این نام به فراموشی سپرده شد. بعد ها تحقیقات بر محور گروه سلام توحید بخشی از توطئه گروه فتح الله گولن عنوان و برای همین منظور نیز در هفته گذشته ده ها نفر محکوم شدند. با توجه به نفوذ گروه گولن در دستگاه پلیس و قضایی ترکیه معلوم نشد آیا تحقیقات آن سال ها نیز بخشی از توطئه بود و یا به راستی مبارزه ای بر علیه فعالیت جاسوسی ایران بوده است. اما آنچه به طور حتم میتوان گفت این است که جمهوری اسلامی ایران نفوذ فرهنگی و اعتقادی بسیار گسترده و غیر قابل انکاری در بروکراسی و محیط دانشگاهی ترکیه داشته و دارد.این نفوذ در رسانه های نیز مشهود است و شاید سکوت رسانه های ترکیه در قبال ایران را متاثر از همین نفوذ ارزیابی کرد. برای مثال در حالی که در روزهای گذشته مسئولین جمهوری اسلامی ایران بر علیه ترکیه و شخص رییس جمهوری سراپا حمله شدند اما واکنش چندانی و متناسب با آن حتی در رسانه های نزدیک به حزب حاکم نیز دیده نشد. و یا برای مثال در حالی نماینده ای در صحن مجلس ایران انگشت اتهام به سوی رییس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان در خصوص ترور محسن فخریزاده گرفت و آن را بدتر از نتانیاهو عنوان کرد که واکنش متناسبی در رسانه های ترکیه دیده نشد. حال آنکه اگر تنها یک روزنامه محلی در اروپا تیترهای مشابه هفته پیش مطبوعات ایران علیه اردوغان منتشر کرده بود قطعا شاهد واکنش چند برابری و بسیار تند ترکیه میبودیم. در هر صورت ایران علیرغم تمام سیاستهای آشکار و نهان خود علیه ترکیه همیشه دارای کارت سبز عجیبی از سیاست تا رسانه و جو دانشگاهی بوده است. این هفته اخبار عجیب و غریب در خصوص ایران در ترکیه تمامی نداشت. یکی دیگر از خبرهایی که خصوصا در شبکه های اجتماعی ترکیه به آن پرداخته شد موضوع تحت تعقیب قرار گرفتن میلاد حاتم‌آبادی فراهانی معروف به "میلاد حاتمی" بود. میلاد حاتمی که با همین نام در اینستاگرام شناخته شده است به اصطلاح یکی از چهره های شناخته شده سایت های شرطبندی و قمار آنلاین که در ترکیه اقامت میکنه. آخرین باری که حاتمی جنجالبرانگیز شد وقتی بود که فیلمی از گشت و گذار با ماشین پلیس آن هم زمان قرنطینه از خود منتشر کرد. پس از این حرکت چند نفر از سیاسیون چهره های نزدیک به حزب نیک ترکیه از طریق شبکه های اجتماعی خواستار پیگیری این موضوع شدند که نهایتا پلیس استانبول از خبر از پیگیری موضوع و پایان دادن به کار مامور پلیس متخلف خبر داد. نهایتا شب گذشته میلاد حاتم‌آبادی فراهانی معروف به "میلاد حاتمی" بازداشت و جهت دیپورت به اداره مهاجرت ترکیه تحویل داده شد. پلیس از وی به عنوان "بنا به احتیاط ورود به کشور ممنوع" یاد کرد و توضیحی در خصوص اتهام های احتمالی وی ارائه نداد. رسانه های ترکیه فعلا جزئیاتی در خصوص اینکه آیا حاتم‌آبادی درباره اتهامهایی مانند پولشویی از طریق سایت شرطبندی و ادعای ارتباط و با ایران برای دور زدن تحریمها از طریق بیزنس قمار منتشر نکردند. قبلا هم چهره های ایرانی گرداننده گاه سایتهای قمار مثل امیر تتلو در ترکیه جنجال آفرین شده بود. اما برای مثال داوود غفاری معروف به داوود هزینه که در سال 2018 به گرجستان دیپورت شده بود به ترکیه بازگشت و گویا موفق به اخذ شهروندی ترکیه نیز شده است. داوود هزینه هم در شبکه های اجتماعی آزادانه به تبلیغ سایت شرط بندی اینترنتی که البته طبق مقررات ترکیه جرم محسوب میشود ادامه میدهم. علاوه بر این گاه گوداری مانند میلاد حاتمی با تهدید رقبا و یا کسانی که بیزینس اونها رو هدف میگیرند جمله معروف "من صاحب استانبولم" سر میده و به نظر نمیرسه کسی جلودارشون باشه به پایان یکی دیگر از برنامه های پادکست ترکیه آمدیم. شما شنونده من طه کرمانی بودید و سعی کردم تا اونجا که امکانش هست اطلاعات دست اول رو به دور از کلیشه های گمراه کننده ارائه بدم. شما میتونید ما رو از شبکه های اجتماعی با هشتگ پادکست ترکیه دنبال کنید.

8 DEC 2020 · Neden Türkiye Abbas Lisani’nin sesini duymalı? این هفته و در هشتمین برنامه از پادکست ترکیه به موضوعی از درون ایران پرداخته و برای مخاطبان ترکیه به زبان ترکی اجرا خواهم کرد. این اولین برنامه به زبان ترکی پادکست ترکیه است ولی بنا به اهمیت و ضرورت موضوعات مختلف بعضا برنامه به زبان ترکی هم خواهیم داشت. موضوعی که میخواهم در این برنامه به اون بپردازم بحث جنجال برانگیز شیوع کرونا ویروس در زندانهای ایرانه. بخصوص که در هفته های اخیر اخباری مبنی بر شیوع گسترده کووید 19 در زندان مرکزی اردبیل در شبکه های اجتماعی منتشر شده. و ابتلای درست کم چهار تن از زندانیان سیاسی محبوس در زندان اردبیل. قبلاً خبرهایی در خصوص وضعیت زندانیان سیاسی ایران خصوصاً فعالین مدنی آذربایجان در مطبوعات ترکیه منتشر شده بود اما وضعیت بغرنج زندان اردبیل تاکنون انعکاس چندانی نداشته. در این برنامه سعی خواهم کرد با تشریح وضعیت زندان ها از ضرورت پوشش اخبار مربوط به نقض حقوق بشر ایران در مطبوعات تٌرک تصویر روشنی از آنچه رخ داده برای مخاطبان ترک زبان ارائه دهم. Duyduğunuz ses nüfusunun neredeyse yarısı Türklerden oluşmuş olan İran’da yaşayan ve hal hazırda Cezaevinde olan Siyasi mahpus Abbas Lisani’ye aittir. Sözlerine İstiklal Marşıyla başlayan Abbas Lisani 20 yıldan aşkındır ki defalarca kez İran istihbaratı tarafından gözaltına alınmış, sürgün edilmiş ve uzun yıllar hapis cezası almıştır. Peki Yüzyıllardan beri yanı başımızda hep var olan ancak varlıklarından dahi çoğumuzun haberdar olmadığımız İran Türkleri ne durumdalar? Abbas Lisani neden hapiste? Önce İran’da yaşayan Türklerin genel durumundan bir özet anlatayım. İran’da etniğe dayalı nüfus sayısı olmadığı için tam olarak kaç milyon Türk’ün yaşadığını söylemek güç. Ama Dönemin İran Dışişleri Bakanı Aliekber Salihi bir Türkiye ziyaretinde bu soruyu şöyle yanıtlamıştı(...)ve Evet İran halkının yüzde 40’ı Türkçe konuşuyor demişti. Buna dayanarak 80 kusur milyonluk İran’da 35 milyon civarında Türkün yaşadığını söyleyebiliriz. Yaşadıkları coğrafi konuma gelince Türkiye sınırından başlayan Batı ve Doğu Azerbaycan, Hemedan, Erdebil, Zencan, Gezvin gibi Vilayetlerin çoğu Türk ama ortalara doğru hatta Tahran’da ciddi bir Türk nüfusu yaşıyor. Nitekim dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu şöyle söylemişti:(...) Pehlevilerin 1925’de iktidara gelmesiyle birlikte klasik Türk hanedanlığı Kaçarlarla tarih sayfalarında kaldı ve İran’da da yeni Ulus devlet adeta sıfırdan inşa edildi. İşte bu dönemden sonra Türklerin ve genel olarak Fars olmayanların karanlık çağı başladı denilebilir. Fars etniği İran-da tek resmi model olarak kabul edildi ve diğerleri en kibar tabirle ötekileştirildi. Türkler uzun tarihi geçmişleri ve sayıları sayesinde tamamen sistem içinde sindirilemediler ve zaman zaman baş kaldırdılar. Ancak Tarihi gelişmeleri başka bir programa havale ederek günümüzden devam edeyim. 1979 İslam Devriminden sonra İran Türkleri çoğunlukla Şii mezhebine inandıkları için devrimin doğal lokomotivi de oldular. İran Azerbaycan velayetleri ki zaman zaman Güney Azerbaycan tabiriyle de anılıyor İran Türklerinin en kalabalık bölümü olarak da devrimde aktif yer aldı. İran’ın batıya açılan kapısı olarak da görülen Azerbaycan Türkleri maddi olarak da o dönem Devrimin olmazsa olmaz pazar grevlerinde de başta gidiyordu. Ancak iş bölüşmeye gelince verilen sözlerin karşılığında koca bir boşlukla karşılaştılar. Haliyle İran İslam Devriminde ilk geniş başkaldırı da devrimin hemen ilk aylarında Tebriz’de Şerietmedari hareketi altında gerçekleşti. Ancak Tahran otoritesini sağlayabildi ve yoluna devam etti. ardından 8 yıllık Irakla olan savaş yıllarında zaten en ufak siyasi muhalefete imkan verilmedi. Ancak Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra her şey hızlandı. Azerbaycan Cumhuriyeti kurulunca sınır kabul edilen Araz nehri ve Hüdaferin köprüsü artık harita üzerindeki birer isim değil Rus ve Fars tarafından ikiye bölünmüş bir halkın ayrılık Türküsü olarak bilinirdi. Tahran yönetimi Azerbaycan Cumhuriyetinin güneye olan etkisinin farkındaydı ve ilk günden beri Azerbaycan’ın varlığını dahi kendi ulusal güvenliğine bir sorun olarak görüyordu. İşte bugün Karabağ meselesinde İran’ın din kardeşleri Azerbaycan’dansa Ermenistan’ın yanında yer almasının temelinde de bu tarihi gerçeklik yatar. Her neyse 90lardan sonra İran Türklerinin özüne dönme treni bir türlü durdurulamadı. bir sel misali önüne geçilmeye çalışıldıkça yeni yerler açtı ve yine devam etti. İşte Abbas Lisani ve onun gibileri belki de çözümü İran’da arayan son nesil olarak görülebilir. Zira hala taleplerini İran Anayasası çerçevesinde ortaya koyup reform çağrısı yapıyorlar. Ancak Türklerde eşitlik isteği yaygınlaştıkça İran’ın da baskısı artıyor. Yine de İran Türklerini ülkedeki etnik gruplar içinde kesinlikle her türlü şiddetten uzak duran tek grup olarak da söylemek mümkün. Ancak Türklerin durumu daha ağır çünkü aynı zamanda kaç farklı cephede savaşmak zorundalar. En temel insan haklarını yok sayan İran İslam Cumhuriyetiyle eşitlik ve demokrasi mücadelesinin yanında birde dünya diasporasını ele geçirmiş rejim değişikliğini savunan Fars muhalifetiyle de mücadele etmeliler. Neden mi çünkü 1929’dan sonra ve bir anlamda yeni tarihte İran’da tüm siyasi ve kimlik Fars etniğini merkez alarak inşa edilmiş ve bu tanımın dışına çıkan her düşünceyi düşman olarak kabul ediyor. Şaşırtıcı belki ama özellikle İslam Devriminden sonra batıya göç eden İran’ın elitleri on yıllarca Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaşamalarına rağmen hala ülke nüfusunun yüzde 70’den fazlasını teşkil eden Fars olmayanların anadilinde eğitimini kırmızı çizgi olarak görüyorlar. Bu düşünce İran Türklerinin olduğu gibi dünya’da tanınması açısından da çok zorluklara sebep olmuş. işte bu yüzden hala Türkiye’nin akademik ortamında bile komşudaki Türklerden konuşmak Amerika kıtasındaki bir topluluktan konuşmak gibi bir şeydir. Yıllardan beri Türkiye’de İran okumaları birinci kaynaktan yok ve İngilizce olarak batıdan yapıldı. Osmanlı ve Türkiye’de Farsça’nın izlerine rağmen değil İran’ı olduğu gibi tanıyan, profesyonel düzeyde yeterli tercüman bile bulmak zor. Çoğu şeyde olduğu gibi anlaşılan İran konusunda da kolaya gidilerek Gerçek bilgiden ziyade Resmi bilgi tercih edilmiş. Yani İstanbul’da, İzmir’de, Samsun’da bir akademisyen bol kaynaklarıyla batı dururken İran’a ilgi duyarsa komşuyu ya propaganda zincirlerinde esir İran İslam Cumhuriyeti penceresinden okuyacak ya da muhalefeti arttıkça Fars Milliyetçiliği de artmış gözüken batıdaki İran okumalarına. Oysa bu zoru aşmak o kadar da zor değil ve bir Tur gidip İran’ı gezmek bile yargıların alt üst olmasına yetebiliyor. Yayının başında istiklal marşını okurken sesini duyduğunuz Abbas Lisani onlarca Türk Aktivistinden biri. Lisani 20 yılı aşkın mücadelesinde onlarca kez gözaltına alınmış defalarca ağır cezalar almış ama pes etmemiş. En son İran’da siyasi suçlara bakan İnkilap Mahkemesince "Rejim aleyhinde propaganda yapmak" ve "Ülke güvenliğini bozmak amacıyla grup oluşturmak" suçlamasıyla 8 yıl hapis ve 2 yıl sürgün cezasına çarptırmıştı. Lisani söz konusu kararı temyize götürmüş, Erdebil Temyiz Mahkemesi Ekim 2019'daki duruşmada hapis cezasını 15 yıla çıkarmıştı. Daha sonra ise İran Yüksek Mahkemesi, Erdebil Temyiz Mahkemesinin Lisani hakkındaki 15 yıl hapis kararını onamasını karara bağladı. Abbas Lisani hal hazırda yine Türk şehri Erdebil’in kapalı cezaevinde tutuluyor. yakınlarının dediğine göre Lisani hapisten Karabağ olaylarıyla ilgili görüş bildiremesin diye bir aydır ailesiyle yüz yüze hem telefon görüşmesi yasaklanmış. Ancak yanında birlikte kalan diğer dava arkadaşları siyasi mahpuslardan dışarıyla iletişimde oluyor. Alınan bilgilere göre İran’ın her yerinde olduğu gibi Erdebil cezaevinde Koronavirüs alarm seviyeye geçmiş ve çok sayıda kişi hastalanmış. Erdebil Velayetinin Cezaevleri, Güvenlik ve Eğitim Önlemleri Genel Müdürü Seyyid Mücteba Hüseyni cezaevindeki koronavirüs varlığını tamamen inkar etmiş. Ama alınan bilgilere göre Abbas Lisani ile birlikte Yusuf Kari, Ali Vasegi ve Rıza Vaseqi siyasi mahpuslarında da çok şiddetli Kovid19 belirtileri var. Cezaevinin sağlık ocağı yetkililerinin durumlarının çok ağır olduklarına itiraf etseler de günler geçmesine rağmen hala Koronavirüs testi almaktan imtina ediyorlar. Tedavi için sadece basit ağrıkesici ilaçlarla hayatta kalmaya çalışan siyasi mahpusların sağlık durumu endişe vericidir. Ancak bu durumun mahpusların canından sorumlu yetkililere bir sorun teşkil etmiyor çünkü ne Frasça ne de yabancı basın olanları tamamen görmezden geliyor. Kasım’da Abbas Lisani’in derhal serbest bırakılması için İran yargı yetkililerine çağrı yapmıştı. Ancak bugün dünya yıllardan beri eşitlik için sivil mücadele veren Lisani’yi görmek istemiyor. Türk televizyonları İran’da en çok izlenen birinci seçenek olmasına bakmayarak Türkiye’de de bir kaç örnek dışında Abbas Lisani ile alakalı habere rastlamak mümkün değil ve bu durum her şeyden önce İran Türklerinde de Türkiye’ye karşı hayal kırıklığına sebep oluyor. Dolayısıyla eğer bugün Abbas Lisani’nin sağlığından Türkiye basını ve sivil toplumu da sorumludur denilirse yersiz bir beklenti olmayacak.

1 DEC 2020 · پادکست ترکیه #07 -واکنشها و بازخورد ترور #محسن_فخری‌زاده در محافل سیاسی و

23 NOV 2020 · پادکست ترکیه #06 |آیا اراده سیاسی #اردوغان برای بازگشت «حزب عدالت و توسعه» به روزهای اوج خود کافی خواهد بود؟

16 NOV 2020 · پادکست ترکیه #05 | آیا ترکیه از نارضایتی «تٌرک‌های ایران» به عنوان اهرم فشار علیه جمهوری اسلامی استفاده می‌کند؟

2 NOV 2020 · پادکست ترکیه #04 | «زلزله ازمیر» و تعجب ایرانیان از بدیهیات کنترل بحران در ترکیه! با سلام من طه کرمانی هستم و شما شنونده چهارمین برنامه از سری برنامه های «پادکست ترکیه» هستید. در این برنامه به حادثه زلزله ای که در روزهای گذشته در شهر ازمیر ترکیه رخ داد و اخبار مربوط به آن می پردازم. ظهر روز جمعه 30 اکتبر برابر با 9 آبان در ساعت 14:51 دقیقه به وقت محلی زلزله ای به شدت 6.6 ریشتر در دریای اژه و منطقه سفری هیسار ترکیه رخ داد. برابر اعلام مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه ترکیه «آفاد» بیش از 43 پس زلزله بالای 4 ریشتر هم پس از زلزله اصلی به میدان آمد. این زلزله در بیشتر مناطق غربی و حتی استانبول هم احساس شد اما خسارتهای جدی ناشی از زلزله در چند محله شهر ازمیر رخ داد. در این زلزله به طور مشخص 17 ساختمان آسیب بسیار جدی دید که تلفات جانی هم در همین بناها به بار آمد. اکثر بناهای چسبیده به ساختمانهای فروریخته پابرجا و ظاهری بدون آسیب جدی داشتند و همین مساله احتمال مشکل مهندسی در ساختمانهای مذکور را بیشتر بیشتر کرد. اگرچه زلزله های با شدت مشابه مثلا در ایران باعث بروز فلاکت جدی میشد مقاومت اکثر ساختمانها در زلزله ازمیر از سوی کاربران شبکه های اجتماعی ایرانی مورد توجه قرار گرفت اما در هر صورت افکار عمومی ترکیه با توجه به آسیب جانی ساختمانهای فرو ریخته شده خواهان رسیدگی و مجازات مقصران احتمالی درباره ساختمانهای آسیب دیده است. در همین اساس خبرگزاری آناتولی ترکیه از دستگیری 9 نفر و پیگیری برای بازداشت 3 نفر دیگر در ارتباط با انجام تحقیقات در خصوص ساختمانهای فروریخته خبر داد و مسئولین سیاسی قول رسیدگی سریع و قاطع در این باره داده اند. یکی دیگر از مسائلی که در زلزله ازمیر مورد توجه بود سرعت و موفقیت عملیات امداد و نجات در حد استانداردهای جهانی بود. برابر اعلام مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه ترکیه «آفاد» تا لحظه ضبط این برنامه تا عصر دوشنبه شمار جانباختگان زلزله ازمیر به 91 نفر افزایش یافته است. همچنین مداوای 155 نفر از زخمی شدگان ادامه دارد. عملیات امداد و نجات در 8 ساختمان هنوز ادامه دارد. نجات الیف دختر بچه 3 ساله پس از 65 ساعت از زیر خروارها آوار موجی از خوشحالی در ترکیه ایجاد کرد اما با گذشت زمان احتمال جان باختن گیر افتاده در زیر آوار هم بیشتر شده است. در مرحله امداد و نجات تا این مرحله 24 میلیون لیره اعتبار اختصاص داده شده و دولت از تامین تمام امکانات لازم برای انجام سریع امور لازم در این مرحله خبر داده است. همچنین در مجموع حدود 8 هزار پرسنل متخصص در این عملیات تا این لحظه مشارکت داشته اند و کار امداد و نجات بدون وقفه ادامه دارد. در چند ساعت اولیه با توجه به ترافیک سنگین موانعی برای رسیدن نیروهای امدادی بوجود آمد که از پهپادها و بالگردهای برای تثبیت مناطق آسیب دیده و مدیریت واحد بحران استفاده شد. همچنین وزیر محیط زیست و شهرسازی همان دقایق اولیه در محل حادثه حضور یافت و دیگر مسئولان از جمله رئیس جمهور اردوغان با حضور در ازمیر از نزدیک بر امور نظارت کردند. همچنین شهرداری ازمیر با افزایش ساعات کار و رایگان کردن تمام وسایل نقلیه عمومی برای روان کردن ترافیک شهر تلاش کرد. اپراتورهای تلفن همراه بسته های اینترنت رایگان برای مشترکان اهدا کردند و 30 مرکز تقویت شبکه مخابراتی در محل حادثه برای افزایش ظرفیت خدمات دهی راه اندازی شد. تا روز سوم حادثه کار تثبیت خسارت در 4 هزار و 500 واحد مسکونی انجام گرفت که بر اساس بررسی های انجام گرفته 7 ساختمان فروریخته و 9 ساختمان درحال ریزش تثبیت شد. همچنین در 42 ساختمان خسارت سنگین و 66 ساختمان آسیب وتوسط به ثبت رسید. همچنین با تصویب هیات دولت برای خانواده جانباختگان زلزله ازمیر 10 هزار لیر کمک نقدی در نظر گرفته شد. همچنین مبلغ 30 هزار لیره از بابت کمک هزینه لوازم خانه برای شهروندان آسیب دیده اختصاص یافت. همچنین مبلغ 13 هزار لیر به عنوان کمک هزینه اسباب کشی برای صاحبان و 5 هزار لیر برای مستاجران توسط دولت در نظر گرفته شد. رجب طیب اردوغان نیز در اظهاراتی از همراهی دولت در تمام مراحل ساخت و تعمیر خانه های آسیب دیدگان خبر داد. دولت ترکیه در حوادث مشابه دیگر نیز با عملکرد سریع و حمایت کافی رضایت شهروندان را جلب کرده بود. همچنین از ستارگان سینما و تلویزیون تا هنرمندان و سیاسیون نیز کمپنهای مختلفی با نظارت فرمانداریهای برگزار میکنند و پیشبینی میشود در مدت زمان کوتاهی خسارت مالی زلزله ازمیر جبران شود. من طه کرمانی هستم و شما شنونده پادکست ترکیه بودید. در این برنامه به حادثه زلزله ازمیر گرداختم و سعی کردم تصویر شفافی از آنچه رخ داد ترسیم کنم. شما میتوانید برنامه های پادکست ترکیه را به همین نام در شبکه های اجتماعی دنبال کنید. تا برنامه بعد و به امید خبرهای خوب بدرود.